(Bài Tin Mừng được đề nghị cho Lễ Nhớ Thánh Đa-Minh:
Lc 9, 57-62; Nhóm Phiên Dịch CGKPV,
Lời Chúa trong Thánh Lễ, tr. 1195)
57 Đang khi Thầy trò đi đường thì có kẻ thưa Người rằng: “Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo.”58 Người trả lời: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu.”
59 Đức Giê-su nói với một người khác: “Anh hãy theo tôi! ” Người ấy thưa: “Thưa Thầy, xin cho phép tôi về chôn cất cha tôi trước đã.”60 Đức Giê-su bảo: “Cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ. Còn anh, anh hãy đi loan báo Triều Đại Thiên Chúa.”
61 Một người khác nữa lại nói: “Thưa Thầy, tôi xin theo Thầy, nhưng xin cho phép tôi từ biệt gia đình trước đã.”62 Đức Giê-su bảo: “Ai đã tra tay cầm cày mà còn ngoái lại đàng sau, thì không thích hợp với Nước Thiên Chúa.”
(Bản dịch của Nhóm Phiên Dịch CGKPV)
************
1. Đi theo Đức Ki-tô
Bài Tin Mừng theo thánh Luca của Thánh Lễ hôm nay kể lại câu chuyện có ba người xin đi theo hay được mời gọi đi theo Đức Giê-su, khi Người đang đi trên đường cùng các môn đệ.
– Người thứ nhất đến xin đi theo Người với lòng quảng đại: “Thưa Thầy, Thầy đi đâu, tôi cũng xin đi theo”.
– Nhưng với một người khác, thì chính Đức Giê-su mời gọi: “Anh hãy theo tôi”. Điều lạ lùng là, Đức Giê-su ngỏ lời với người này, đúng vào lúc anh đang “đeo tang” bố, và thậm chí anh vẫn chưa lo hậu sự cho bố. Vì thế, anh sẵn lòng đáp lại lời mời gọi đi theo Đức Giê-su, nhưng chỉ xin được chôn cất người cha trước đã.
– Và còn người thứ ba, anh cũng có lòng ước ao đi theo Đức Giê-su như người thứ nhất, và anh chỉ xin làm một điều rất bình thường, nhưng hợp tình hợp lí: “Xin cho phép tôi từ biệt gia đình trước đã”.
Ba trường hợp, ứng với ba người, và mỗi người có một hoàn cảnh khác nhau, mỗi người có kinh nghiệm về ơn gọi đi theo Đức Giê-su khác nhau. Dù chúng ta sống trong ơn gọi nào, với tư cách là người Ki-tô hữu, chúng ta cũng được mời gọi đi theo Đức Ki-tô. Vậy chúng ta thấy mình giống trường hợp nào trong ba trường hợp trên; hay chính mỗi người chúng ta, sẽ là trường hợp thứ tư!
2. “Con Người không có chỗ tựa đầu”
Như chúng ta đã nhận thấy, ba lời xin rất đỗi bình thường: người thứ nhất xin đi theo Đức Giê-su, người thứ hai xin về chôn táng người cha trước khi đi theo Ngài, và người thứ ba xin chỉ xin về từ biệt người thân thôi, rồi sau đó đi theo Ngài, nhưng những lời đáp của Đức Giê-su thì không bình thường chút nào, và phải làm cho người nghe ngạc nhiên. Thật vậy,
– Với người thứ nhất, Ngài trả lời: Con chồn (hay con cáo) có hang, con chim có tổ, nhưng Con Người không có chỗ đặt đầu. Có lẽ Ngài muốn nói đến đời sống nghèo khó tột bậc khi đi theo Ngài, trong tương quan của người môn đệ với phương tiện, của cải.
– Với người thứ hai, Ngài nói: “Hãy Cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ”. Theo sự nhạy cảm của một người bình thường, nhất là người Việt Nam chúng ta, một câu trả lời như thế thật không nhân bản, không có tình người và nhất là không tôn trọng chũ hiếu, khi chúng ta có người thân yêu qua đời!
– Và với người thứ ba, chỉ xin về từ biệt thôi, nhưng Đức Giê-su cũng từ chối và nói những lại thật mạnh mẽ: “Ai đã tra tay cầm cày mà còn ngoái lại đàng sau, thì không thích hợp với Nước Thiên Chúa”. Dường như, Đức Giê-su muốn chúng ta phải đoạt tuyệt với gia đình, bạn bè, với quá khứ, với cuộc đời đã qua, khi đi theo Người. Hơn nữa, Người dùng hình ảnh “cầm cày” để nói về hành trình đi theo Ngài có thể gây lo lắng nhiều hơn là niềm vui và bình an.
Chúng ta có thể nhớ lại, trong những tình huống khác, lời của Đức Giê-su cũng không kém triệt, không thể áp dụng ngay được: “Nếu mắt hay tay gây cớ phạm tội, hãy móc hay chặt ngay đi!”. Cũng như chúng ta không thể sống mà không tựa đầu vào một chỗ nào đó, không thể để mặc kẻ chết chôn kẻ chết, và cũng không thể “chạy xe” mà không ngoái lại đằng sau.
Đó là vì lời của Đức Giê-su không phải là chữ viết hay lề luật, cứ thế mà đem ra thực hành, nhưng lời của Ngài là thần khí, mặc khải cho chúng ta một hướng đi, một năng động sống; và mỗi người và mỗi thời được mời gọi sống theo cách của mình, theo khả năng của mình, mức độ trưởng thành thiêng liêng của mình, theo tình yêu của mình dành cho Chúa và cho tha nhân. Lề luật thì không chấp sự khác biệt khi thực thi, trong khi đó, cùng một thần khí, nhưng có những cách thể hiện khác nhau, như thánh Phao-lô nói về những ơn huệ khác nhau của cùng một Thần Khí; luật thì không quan tâm đến ngôn vị, trong khi thần khí là một năng động sống khởi đi từ ngôi vị, với lịch sử, vấn đề, vết thương, nỗi khổ đau…
3. Con đường “Mầu nhiệm Vượt Qua”
Vì thế, lời của Đức Giê-su vượt qua mức độ thực hành hay thanh luyện bình thường, và chỉ hiểu được ở mức độ tuyệt đối, nghĩa là chỉ hiểu được dưới ánh sáng của mầu nhiệm Vượt Qua mà thôi.
Thật vậy, chúng ta sẽ khám ra cả một năng động sống, cả một con đường thiêng liêng trong những lời khó nghe của Đức Giê-su, nếu chúng ta đặt mình vào bối cảnh của mầu nhiệm Vượt Qua, như Đức Giê-su đã nói trong bài Tin Mừng hôm qua: “Khi đã tới ngày Đức Giê-su được rước lên trời, Người nhất quyết đi lên Giê-ru-sa-lem”.
– Đức Giê-su nói với người thứ nhất: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu.” Chúng ta hãy nhìn ngắm Đức Giê-su trên Thập Giá, để nhận ra đầu của Ngài tựa vào đâu: chẳng vào đâu hết, mà chỉ tựa vào lời kêu cầu dâng lên Cha: “Lạy cha, trong tay Cha, con xin phó thác hồn con”. Ngài chỉ tựa vào lòng Cha, vào sự Quan Phòng yêu thương của Cha.
– Người nói với người thứ hai: “Cứ để kẻ chết chôn kẻ chết của họ. Còn anh, anh hãy đi loan báo Triều Đại Thiên Chúa” Đi theo Chúa, chúng ta phải vượt qua Biển Đỏ, vượt qua nguy hiểm, thử thách và chính sự chết để đi vào sự sống của Thiên Chúa, đi vào miền đất dành cho người sống. Nơi Thiên Chúa và Triều đại của Người, không có sự chết và những người chết, nhưng chỉ có sự sống, và những người sống cho Chúa và loan báo Triều Đại của Người mà thôi.
– Và với người thứ ba, chỉ xin về từ biệt thôi, nhưng Đức Giê-su nói: “Ai đã tra tay cầm cày mà còn ngoái lại đàng sau, thì không thích hợp với Nước Thiên Chúa”. Con đường Vượt Qua của Đức Giê-su là đường hiền lành, tín thác, hướng về Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người.
Đức Giê-su quyết định đi về cùng Cha, bằng con đường Vượt Qua, nghĩa là bằng con đường “yêu thương đến cùng” (x. Ga 13, 1), bởi vì:
Chúa chính là gương mặt hữu hình
của Chúa Cha vô hình,
Đấng biểu lộ quyền năng của Ngài,
trước hết bằng sự tha thứ và lòng thương xót. (Kinh Năm Thánh Lòng Thương Xót)
Người thì xin đi theo, kẻ thì xin đi về. Còn chúng ta, hôm nay hay trong giai đoạn sống này của hành trình đi theo Chúa, chúng ta xin Ngài điều gì ?
Chúng ta hãy xin đi theo Đức Ki-tô trên con đường Vượt Qua, để được hiều mọi sự, trong đó có cuộc đời của chúng ta, dưới ánh sáng của mầu nhiệm Vượt Qua; xin cho chúng ta được sống hay đúng hơn, xin cho Đức Ki-tô sống mầu nhiệm Vượt Qua của Người, trong cuộc đời và mỗi ngày sống của chúng ta.
Lm. Giuse Nguyễn Văn Lộc