CHÚA NHẬT 15 THƯỜNG NIÊN – A
——————————–
1. Gieo và đón nhận hạt giống (Tgm. Giuse Vũ Văn Thiên)
2. Quảng đại yêu thương (Lm. Jos. DĐH. Gp. Xuân Lộc)
3. Chuyện người gieo hạt (Lm. Giuse Hoàng Kim Toan)
4. Người gieo hạt (Jorathe Nắng Tím)
5. Mảnh đất đời tôi (Maria Phạm Anh, MTG.Thủ Đức)
6. Sức mạnh của Lời Chúa (Lm. Phê rô Nguyễn Văn Hương)
7. Sống Lời Chúa để tâm hồn luôn là mảnh đất tốt (Lm. Jos Quang Nguyễn)
8. Hy vọng (Lm. Vũ Đình Tường)
9. Đất tốt (Lm. Giuse Nguyễn Hữu An)
10. Trong hồn ta, Lời Chúa có sinh trưởng? (Lm. JB. Nguyễn Minh Hùng)
11. Đời gieo (Trầm Thiên Thu)
12. Nhờ bác nông dân không chuyên (Lm. Xuân Hy Vọng)
Tgm. Giuse Vũ Văn Thiên
Phụng vụ hôm nay dùng hình ảnh ruộng đồng ở miền quê để diễn tả giáo huấn về việc đón nhận Lời Chúa. Những hình ảnh này gần gũi với người Do Thái cũng như với người Việt Nam chúng ta. Qua những hình ảnh đơn sơ bình dị, Chúa muốn gửi đến chúng ta những thông điệp mang ý nghĩa sâu sắc.
Người gieo giống được Đức Giêsu kể lại trong Tin Mừng mang những nét kỳ lạ: ông có vẻ như thiếu tính toán và hoang phí, vì gieo hạt cả vào vệ đường, bụi gai, sỏi đá. Tuy vậy, hình ảnh người gieo giống nhằm giới thiệu với chúng ta về Thiên Chúa. Ngài luôn quảng đại, hào phóng và mời gọi thiện chí của con người. Quả thực, nếu hạt giống không thể mọc ở bụi gai, ở vệ đường hay ở đá sỏi, thì Lời Chúa vẫn có thể sinh hoa kết trái nơi những người khô khan và chai đá, nếu họ thiện chí mở lòng đón nhận.
Cũng giống như hạt sương rơi xuống từ trời làm cho đất đai màu mỡ, Lời Chúa tác động và làm cho tâm hồn con người phục thiện (Bài đọc I). Lời Chúa đến với chúng ta có thể bằng nhiều hình thức khác nhau: một sự kiện, một biến cố hay một nhân vật. Đức tin giúp chúng ta nhận ra đó lời cảnh báo của Chúa, để đón nhận thông điệp Ngài gửi cho chúng ta. Khi thành tâm đón nhận Lời Chúa, chúng ta sẽ được bình an hạnh phúc trong tâm hồn.
Thiên Chúa luôn hào phóng gieo vãi hạt giống của Ngài trong mọi nền văn hoá, mọi truyền thống, mọi chủng tộc và mọi quốc gia. Những gì là tinh tuý trong các nền văn hóa ấy, được coi như “hạt giống” của Ngôi Lời vĩnh cửu. Thiên Chúa ghi khắc lề luật của Ngài trong nơi sâu thẳm của con người, để mặc dù chưa được nghe nói về Chúa, những ai thành tâm thiện chí sống theo tiếng nói của lương tâm, thì được kể là thuộc về Chúa và có thể nên trọn lành.
Chúa Giêsu chính là người gieo hạt giống Tin Mừng. Các tác giả Phúc âm kể lại, Chúa Giêsu đi khắp xứ Galilêa để loan báo Tin Mừng cứu độ. Người nói với chúng ta về Chúa Cha và kêu gọi mọi người hãy nhận ra Chúa Cha là Cha chung của gia đình nhân loại. Người gặp tất cả mọi hạng người, không phân biệt. Trong số đó, có những người rộng mở tấm lòng để đón nhận Lời Chúa, đoạn tuyệt với quá khứ tội lỗi và trở nên thánh thiện. Tuy vậy, cũng có những người khước từ lời giáo huấn của Chúa. Họ cho những lời ấy là “chối tai”, là “lỗi thời”, là “cứng cỏi”. Thời xưa cũng như thời nay, vẫn có những người đón nhận giáo huấn của Chúa và vẫn có những người khước từ. Tuy vậy, Chúa không vì thế mà ngừng gieo hạt giống. Trái lại, Ngài vẫn quảng đại vãi hạt giống khắp nơi.
Khi nêu lên bốn loại đất khác nhau trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa muốn khuyên dạy chúng ta: hãy khiêm tốn nhìn nhận xem mình thuộc thể loại đất nào: đất vệ đường, đất có bụi gai, đất sỏi đá hay đất màu mỡ. Đương nhiên, Chúa mong muốn và kêu gọi chúng ta hãy trở nên mảnh đất tốt, để Lời Chúa được gieo vãi sẽ sinh nhiều bông hạt. Công đồng Vatican II dạy: “Lời Chúa còn có một sức mạnh và quyền năng có thể nâng đỡ và tăng cường Giáo Hội, ban sức mạnh đức tin cho con cái Giáo Hội, là lương thực linh hồn, nguồn sống thiêng liêng, tinh tuyền và trường cửu cho con cái Giáo Hội” (Hiến chế về Mạc Khải, 21).
Đón nhận Lời Chúa và cộng tác phần mình làm cho Lời Chúa sinh hoa kết trái. Đó là một chuỗi những nỗ lực cô gắng hy sinh. Tâm hồn nào bề bộn những toan tính mưu đồ, không còn có chỗ để đón nhận Lời Chúa. Thánh Phaolô khuyên chúng ta: những đau khổ hiện tại không thể sánh được với phần thưởng và vinh quang Chúa ban. Như người nông phu phải vất vả mới có một mùa bội thu, người tín hữu phải dầy công tôi luyện mới sinh hoa kết trái thiêng liêng. Chúng ta không chỉ chờ đợi phần thưởng Chúa ban ở đời sau, khi đã kết thúc hành trình trần thế. Trái lại, người công chính được đón nhận phần thưởng ngay ở đời này, khi họ chuyên tâm thực hành Lời Chúa mà họ được nghe. Tiếc rằng nhiều giáo dân Việt Nam chúng ta chưa hiểu tầm quan trọng của Lời Chúa cũng như chưa nghiêm túc đón nhận Lời Chúa trong Phụng vụ. Vì thế, họ tham dự Thánh lễ như một thói quen và chiếu lệ. Những người này chưa thực sự là mảnh đất tốt để đón nhận Lời Chúa, nên khó sinh hoa kết quả. Đức Thánh Cha Phanxicô, trong Bài giảng ngày 26-01-2020 đã nói: “Để theo Chúa Giêsu, những việc làm tốt thôi chưa đủ, còn cần lắng nghe lời mời gọi của Người mỗi ngày. Chỉ có Người, Đấng biết và yêu chúng ta tận thẳm sâu, giúp chúng ta bước ra biển đời. Do đó, chúng ta cần lắng nghe Lời Chúa giữa hàng ngàn tiếng nói mỗi ngày, chỉ có Lời Chúa không nói với chúng ta những sự kiện nhưng về sự sống”.
Được mời gọi trở nên mảnh đất màu mỡ để đón nhận Lời Chúa, người tín hữu cũng được sai đi để gieo hạt giống Tin Mừng trong môi trường mình đang sống, tùy hoàn cảnh, khả năng Chúa ban. Đừng bận tâm và bức xúc về những thể loại đất xung quanh bạn. Điều quan trọng là bạn có nỗ lực và miệt mài gieo giống hay không. Gieo là bổn phận của chúng ta. Làm cho lớn lên và sinh hoa kết quả là hoạt động của ơn Chúa.
Lm. Jos. DĐH.
Đối với người thực dụng, nơi đâu được no cơm ấm áo, đó là tổ quốc, ở đâu cuộc sống đầy đủ tiện nghi vật chất, đó là hạnh phúc, điều mà họ từng đầu tư, kiếm tìm. Là nông dân, là thương gia, hoặc người nhiều bằng cấp chức vị, có phải tất cả chỉ tồn tại trong yêu thương ? Và cuộc đời sẽ ý nghĩa biết bao, khi con tim và khối óc của ta luôn hoạt động không biết mỏi mệt. Cũng phải có lý do hết sức đặc biệt, tiền nhân chúng ta mới lưu ý hậu thế: có chí làm quan, có gan làm giầu. Làm quan, làm giầu, như thế nào là hiệu quả, là bền vững, có phải khi ta được huấn luyện, được đào tạo nghiêm túc, để trở nên người tốt, trở nên người hữu ích. Nhờ cha khôn mẹ khéo, nhờ được giáo dục tốt, phận làm con không thể lơ mơ về giá trị cuộc sống, trước nhu cầu hạnh phúc ở hiện tại tương lai, đó là dấn thân phục vụ, là quảng đại yêu thương.
Năm xưa Đức Giêsu lấy hình ảnh người gieo giống để diễn tả mầu nhiệm nước trời, nung nấu tình hiệp thông, thực thi lòng quảng đại thương yêu của Thiên Chúa cho khắp muôn dân. Ngày hôm nay, người tông đồ, người tín hữu, sống giới luật yêu thương vẫn đang hoạt động ở khắp cùng thế giới, cho dù các học trò của Thầy Giêsu còn hạn chế nhiều mặt. Theo quy luật tự nhiên, hạt giống tốt phải được gieo vào đất tốt, mới trổ sinh bông hạt. Trong phạm vi siêu nhiên, Thiên Chúa thông ban hạt giống đức tin cho tất cả thế giới, không loại trừ ai. Lời Chúa và ơn ban, mọi nơi mọi lúc, Thiên Chúa vẫn gieo vãi vào từng mảnh đất tâm hồn, nếu như mỗi người biết sử dụng tự do của mình cách tốt nhất.
Lời khuyên rất chân tình của người xưa: bất cứ nơi nào bạn đi tới, hãy mang theo cả trái tim. Vì chưng, hành trình đời người không chỉ có thắng-thua, thành công-thất bại, đến lúc hoàn tất đời người, danh thơm tiếng tốt của bạn còn đọng lại chút nghĩa tình cho hậu thế. Khi trưng dẫn dụ ngôn người gieo giống, Đức Giêsu cho thấy, không phải ông chủ, mà cả người gieo hạt, đều đã làm điều tốt đẹp nhất cho vụ mùa, dù kết quả bội thu cần có sự chuẩn bị tốt cho mảnh đất. Là cha mẹ, ta đang phản chiếu gương sáng đức tin cho con cháu như thế nào ? phận làm con cháu, ta đón nhận tình yêu thương của bậc sinh thành ra sao ? Là tu sĩ linh mục, ta có đủ quảng đại sống hết tình, hết mình, với sứ mạng rất riêng tư, và sống ơn gọi yêu thương Chúa Cha trao ban không ?
Thực ra thì từ khi mở mắt chào đời, ai cũng được cha mẹ ông bà, cộng đoàn giáo xứ, cộng đoàn giáo hội, và gia đình nhân loại, họ đã tạo điều kiện thuận lợi nhất, giúp ta đón nhận tình yêu thương, do đó họ có quyền kỳ vọng thành quả mà mọi người đã đầu tư. Từ khi được làm con Chúa, đời sống đức tin được lớn lên, không những gia đình, hội thánh, mà Đức Giêsu vẫn hiện diện, can thiệp, trợ giúp mảnh đất tâm hồn ta: đủ nắng ấm, đủ yêu thương, nên chẳng lý do gì mà hạt giống nơi tâm hồn ta không trổ sinh bông hạt. Theo phương diện tự nhiên, ai cũng cần phải cân nhắc tính toán việc đầu tư công sức của mình ; với Thiên Chúa, hạt giống đức tin và ơn ban, bao giờ cũng phong phú dồi dào nhất, tốt đẹp nhất cho từng tâm hồn.
Kinh nghiệm của tiền nhân thật đáng trân trọng: người không biết lo xa, tất gặp phải ưu phiền trước mắt. Người học trò không nghĩ tới tương lai, hẳn khó mà biết tận lực, cố gắng, với những thuận lợi khi đang ở bên cạnh người thầy mình. Đức Giêsu có lo cho các học trò không, khi Ngài nói dụ ngôn, giải thích dụ ngôn, rồi Ngài kêu gọi hãy sống tinh thần dụ ngôn: “…còn kẻ được gieo trên đất tốt, là kẻ đã nghe, hiểu và đem ra thực hành: hạt được 100, hạt 60 và hạt được 30”. Như nhà nông mong chờ ngày mùa bội thu, chủ doanh nghiệp đợi trông công nhân mạng lại sản phẩm hiệu quả nhất. Là Thầy dậy đức tin, Đức Giêsu đã từng kiên nhẫn hoà giải tình huynh đệ giữa phục vụ và quyền bính, giữa đói cơm bánh nuôi xác và của ăn nuôi hồn. lúc này, hẳn Thầy Giêsu còn muốn mong từng người chúng ta, hãy cùng Ngài sửa chữa, làm mới tâm hồn, phát huy tình đoàn kết yêu thương.
Sinh hoa trái thánh thiện, nhìn thấy kết quả mỹ mãn, chắc không phải chỉ dừng lại ở mơ ước, Chúa Giêsu đã từng sống quảng đại yêu thương cả tội nhân, hẳn Chúa cũng mong chúng ta là học trò, là linh mục, tu sĩ, tất cả phải nên giống Đấng ngự trên trời là Đấng trọn lành. Gia đình, xã hội, giáo hội, đều cần đến những con người toàn diện, những tâm hồn quảng đại yêu thương. Dù con người giới hạn còn phải tập luyện để trở thành thánh nhân, nhưng vì là con Chúa, là môn đệ của Chúa, xin hãy mặc cho chúng con tinh thần phục vụ, yêu thương. Xin tiếp tục chỉ dạy và bổ sức, giúp chúng con biết cộng tác với Thầy Giêsu, hầu được góp phần vào quy trình sinh hoa trái tốt đẹp như Chúa hằng mong muốn. Amen.
Lm Giuse Hoàng Kim Toan
Jim Rohn lấy dụ ngôn gieo giống để thuyết trình về bài học “Kiên trì để thành công”. Ông vừa là doanh nhân vừa là nhà thuyết trình và là tác giả, có nhiều ảnh hưởng giúp người khác thành công việc phát triển bản thân. Bài này viết theo bài học của ông.
Có hai điều người gieo hạt cần có: Kiên nhẫn và có hạt giống tốt. Bí quyết của Chúa Giêsu dạy các tông đồ thành công trong sứ vụ Tin Mừng và có thể diễn giải để thành công ngay trong cuộc sống thường ngày.
Mỗi một giả dụ đều có hai lựa chọn: Bỏ đi hay là tiếp tục.
Giả sử ta có một nội dung Tin Mừng sống động và lòng tin vào Tin Mừng một cách chắc chắn, đó là hạt giống tốt. Bạn ước muốn làm cho Tin Mừng bạn đang sống nảy sinh nơi tâm hồn người khác, hay là bạn có khát vọng cao để truyền đạt.
Chim trời đến ăn mất: Bạn bắt đầu gieo hạt cho vài người và trong số đó nhiều người bỏ đi.
Bạn nghĩ rằng Tin Mừng của bạn đang sống không thuyết phục được mấy ai, bạn theo đuổi những người bỏ đi, để cố gắng thuyết phục. Câu chuyện nhắc đến điều bạn đuổi theo mấy con chim để lấy lại hạt. Bạn đã bỏ lại cánh đồng và công việc đang gieo của bạn. Bạn đã thất bại, bỏ cuộc. Một số nghiên cứu cho thấy rằng 9/10 người bỏ đi kia là những người chưa quan tâm để bắt đầu.
Nếu bạn tiếp tục gieo, hạt giống bạn gieo sẽ nhiều hơn, chim trời ăn không hết sẽ có nhiều hạt còn lại. Bạn cứ gieo, số người quan tâm sẽ bắt đầu nhiều hơn.
Nhiều hạt rơi vào đá sỏi: Bạn gieo và có nhiều người nghe nhưng họ mau chán và bỏ đi.
Bạn nghĩ rằng, có gieo thêm chắc cũng không ăn thua gì, bạn bỏ cuộc. Thật đau lòng, bạn thấy có nhiều khó khăn, thử thách. Bạn không thể thay đổi hoàn cảnh, vì nắng nóng, vì sỏi đá, mau làm khô héo những hạt giống. Bạn thất bại, bạn bỏ đi chưa gặt hái được gì, mất cả hạt giống, vốn liếng.
Bạn tiếp tục gieo: Một số người có thể đã nghe bạn, nhưng họ đã bị phân tâm bởi lời những người khác nói với họ về những điều họ cần thay đổi thì mới có thể đón nhận hạt giống Tin Mừng, nên họ bắt đầu nghi ngờ và bỏ đi. Nếu bạn tiếp tục gieo, những người bỏ đi kia sẽ đặt lại nghi vấn về những điều người khác đã nói với họ có vẻ sai, họ tiếp tục quay lại với bạn để đón nhận hạt giống bạn gieo. Tiếp tục làm bạn tiến tới thành công.
Hạt rơi vào bụi gai; Bạn tiếp tục gieo, những người đã quay lại với bạn đón nhận hạt giống Tin Mừng. Sau một thời gian, họ có thể nghĩ về những chuyện khác cần hơn. Ví dụ như níu lại những cuộc vui chơi, những đam mê, chưa vội gì để đón nhận Tin Mừng. Trong cuộc sống có nhiều người thường bỏ qua những điều quan trọng lại mất thời gian vào chuyện cỏn con, vô ích, đánh mất cơ hội.
Nếu bạn ngừng gieo, Hạt giống chưa thể sinh hoa kết quả, bạn lại thất bại.
Nếu bạn tiếp tục gieo, câu chuyện bắt đầu khác, số người còn sót lại để tiếp tục đón nhận hạt giống bạn gieo, bắt đầu sinh hoa kết quả: hạt ba mươi, hạt sáu mươi, hạt một trăm.
Đó là thành công nếu bạn cứ kiên trì gieo hạt giống tốt. Điều này trong Thánh Kinh cũng nói tới “Số còn sót lại”, dù nhỏ nhưng là con số quan trọng, để hạt giống trổ sinh. Trong kinh doanh bạn cũng có thể áp dụng và thành công.
Tạ ơn Chúa đã cho chúng con bài học hay và quý giá.
Jorathe Nắng Tím
Hình ảnh đẹp ở người nông dân là gieo hạt, bởi khi gieo hạt, người ấy đã nói lên được những đức tính cao qúy của con người, đó là hào sảng quảng đại và tin tưởng, hy vọng.
Người gieo hạt thật hào sảng, quảng đại khi tay vung cao, vung xa những nắm hạt giống trên ruộng. Người ấy không so đo, ki bo khi gieo; không nhút nhát, nghi ngại khi tung cao và xa từng nắm hạt chặt tay; không tiếc nuối, xót xa ođng đếm từng hạt, nhưng cởi mở tấm lòng và vui vẻ qủang đại gieo.
Cử chỉ gieo thật đẹp, vì gieo la cho đi, là dâng tặng, là trao ban; gieo là không giữ riêng cho mình thúng hạt giống, không đầu cơ tích trữ nhưng phân phát, chia sẻ với mọi người, nên người gieo hạt không thể là người ích kỷ, chỉ nghĩ cho mình, vun vén cho riêng mình.
Người gieo hạt còn là người tin tưởng và hy vọng. Người ấy tin tưởng hạt giống được gieo là hạt giống tốt, tin tưởng hạt giống sẽ cho vụ mùa bội thu. Ông còn đặt tất cả hy vọng vào thửa ruộng đã được dọn, thửa ruộng mà ông luôn hy vọng sẽ mầu mỡ để cho hoa trái tốt tươi, mùa màng trù phú.
Đức Giêsu đến từ Trời để gieo hạt giống Nước Trời trong tâm hồn mỗi người, và Ngài ao ước hạt giống ấy lớn lên, sinh hoa kết trái, như ngôn sứ Isai đã loan báo: “Cũng như mưa với tuyết sa xuống từ trời không trở về trời nếu chưa thấm xuống đất, chưa làm cho đất phì nhiêu và đâm chồi nẩy lộc…” (Is 55,10). Và suốt những năm tháng ở dương thế, Đức Giêsu đã dong duổi gieo hạt giống “Lời Thiên Chúa”, và với Giáo Hội, công cuộc gieo hạt Lời cứu rỗi ấy sẽ tiếp tục giữa muôn dân mãi cho đến tận thế.
Ngoài thái độ hào sảng, quảng đại và tin tưởng, hy vọng của người gieo hạt, Tin Mừng Matthêu còn làm nổi bật thái độ tôn trọng tự do của Đức Giêsu đối với người đón nhận, khi Ngài đặt nặng phần trách nhiệm của người đón nhận Lời Thiên Chúa, như hạt giống được gieo.
Theo Ngài, mỗi người có tự do để đón nhận hay từ chối hạt giống Lời Thiên Chúa, và tự do để làm cho hạt giống ấy sinh sôi nẩy nở “gấp trăm, gấp sáu chục, gấp ba chục hay cháy khét, chết khô, chết nghẹt” (x. Mt 13,7-8), và nhấn mạnh tự do này bằng câu kết luận “lạnh” như gáo nước làm tỉnh người: “Ai có tai thì nghe” (Mt 13,9).
Thực vậy, người gieo hạt đã làm phận vụ của mình với lòng qủang đại và tin tưởng, hy vọng. Người ấy đã không chỉ tin tưởng vào Hạt Giống tốt, mà còn hy vọng vào thửa ruộng mầu mỡ của tâm hồn người đón nhận. Phần còn lại là trách nhiệm của người đón nhận, bởi Lời Thiên Chúa không làm áp lực trên ai, không áp chế, áp đảo ai, nhưng tôn trọng tự do chọn lựa và đón nhận của mỗi người. Vì thế sẽ có hạt Lời Chúa bị mất đi trong những tâm hồn dửng dưng, kiêu căng, ngạo mạn; hạt Lời Chúa héo úa, còi đẹt trong những tâm hồn “ba phải”, cuốn theo chiều gió; hạt Lời Chúa chai cứng trong những tâm hồn vô cảm, ích kỷ, ăn người.
Nhưng dù thế nào đi nữa, dù rủi ro, khó khăn, nguy hiểm đến đâu đi nữa, người gieo hạt vẫn hào sảng, quảng đại gieo Lời Thiên Chúa, và tin tưởng, hy vọng vẫn có những thửa ruộng mầu mỡ, những tâm hồn được chuẩn bị chu đáo, những trái tim đã sẵn sàng đón nhận Hạt Tin Mừng và hăm hở làm cho Hạt ấy sinh hoa kết qủa gấp trăm, để đáp lại lòng qủang đại, tin tưởng, và kỳ vọng của người gieo là Đức Giêsu, Thiên Chúa.
Maria Phạm Anh
Đối với nhà nông, khi nói đến từng loại đất, đất nào tốt – không tốt, họ biết rất chính xác và tùy vào giá trị dinh dưỡng của đất, mà người nông dân sẽ trồng những loại cây thích hợp để có một vụ mùa tốt. Trong bài dụ ngôn hôm nay, Chúa Giêsu đã dùng hình ảnh “đất” rất quen thuộc để nói đến cuộc đời chúng ta. Tâm hồn chúng ta được ví như những mảnh đất khác nhau. Có thể đó là mảnh đất sỏi đá của sự cọc cằn, cau có, khó chịu? Có thể đó là mảnh đất gai góc của lừa lọc, gian dối, ganh tỵ. Cũng có khi đó là mảnh đất cằn cỗi bên vệ đường của sự thờ ơ, dửng dưng trước điều lương thiện. Và tất nhiên, đó cũng có thể là mảnh đất tốt của những tâm hồn sinh hoa trái là điều thiện – những việc làm bác ái. Ai trong chúng ta cũng muốn tâm hồn mình là mảnh đất tốt, nhưng điều gì đã khiến cho tâm hồn chúng ta là những mảnh đất bạc màu và cằn cỗi? Làm thế nào chúng ta làm cho mảnh đất tâm hồn trở nên tươi tốt và sinh hoa trái?
Con người được Thiên Chúa dựng nên theo hình ảnh Thiên Chúa và “Thiên Chúa thấy mọi sự Người đã làm ra quả là rất tốt đẹp” (x. St 1, 26. 31). Như vậy, thuở ban đầu, con người là mảnh đất tốt. Tuy nhiên, vì kiêu ngạo, tổ tông loài người đã sa ngã- phạm tội và tương quan với Thiên Chúa- Đấng Thánh Thiện đã bị phá đổ. Do vậy, con người dễ nghiêng theo chiều hướng xấu. Điều này đã làm cho mảnh đất tâm hồn con người chúng ta dễ trở nên sỏi đá, nhiều cỏ và xơ cứng hơn. Thật vậy, khi còn nhỏ, tâm hồn chúng ta đơn sơ như trẻ thơ trong trắng; nhưng khi lớn hơn, chúng ta bị ảnh hưởng bởi môi trường, hoàn cảnh, bị chìm vào trong “biển thế gian”, nên mảnh đất tâm hồn ấy dần dần đã bị hoá nên sỏi đá, đầy gai góc, và cả bị “bê tông hóa” nữa. Chắc hẳn, chúng ta biết truyện “Chí Phèo” của Nam Cao, nhân vật Chí Phèo đã nói lên niềm khao khát: Tôi muốn làm người lương thiện, nhưng ai cho tôi lương thiện? Ngày nay, cũng có nhiều người như Chí Phèo khi tự bào chữa cho bản thân: Tôi muốn làm điều thiện, thương người; nhưng ai sẽ thương tôi, ai sẽ cho tôi cơm ăn, áo mặc, nuôi sống gia đình tôi? Dần dà, chúng ta đã quá quen và coi những chuyện ấy là bình thường trong xã hội!
Còn một nguyên nhân nữa làm cho mảnh đất tâm hồn chúng ta không tốt là đến từ chính con người chúng ta. Chúng ta không dám đối diện với sự yếu đuối, những đam mê, dục vọng, sự dữ đang xảy đến trong con người chúng ta. Dân gian có câu: “xấu che tốt khoe”. Điều này làm chúng ta dửng dưng trước sự thật, trước những điều không tốt của chúng ta. Đôi lúc chúng ta sợ hy sinh, sợ người khác hơn mình, sợ thiệt thòi theo “kiểu thế gian”. Điều quan trọng hơn, chúng ta chưa nhắm đến mục đích cuối cùng là đạt được hạnh phúc Nước Trời, mà chúng ta đang tập trung vào cuộc sống trần thế tạm bợ và những vật chất mau qua mà chúng ta tưởng rằng vĩnh hằng.
Thiên Chúa vẫn kiên nhẫn gieo hạt trên mọi mảnh đất. Dù chúng ta là mảnh đất nào, Thiên Chúa vẫn đang từng ngày chờ đợi, vun xới cho mảnh đất tâm hồn chúng ta: “Cũng như mưa với tuyết sa xuống từ trời, không trở về trời nếu chưa thấm xuống đất, làm cho đất phì nhiêu và đâm chồi nảy lộc, cho kẻ gieo có hạt giống, cho người đói có bánh ăn” (Is 55, 10). Chúng ta hãy mở rộng tâm hồn và đón nhận chất dinh dưỡng cho mảnh đất đời mình từ chính Chúa, từ Lời Chúa, từ Thánh Thể. Chúng ta hãy mở lòng đón nhận tác động của Thần Khí- hành động theo tiếng lương tâm thúc giục để tìm kiếm hạnh phúc đích thật – là hạnh phúc trong Nước Trời. Chúng ta hãy nhắm đích ấy để tiến, đừng sự sung sướng, nhàn hạ, chức quyền ở thế gian làm chúng ta quên đi quê hương thật của mình.
Chúng ta đang sống trong thế gian, nhưng chúng ta không thuộc về thế gian. Dù theo mắt người đời, thế gian có vẻ đang thắng thế. Đừng lo! Chúng ta là những ngọn đèn cháy sáng với ánh sáng của Đức Kitô, ánh sáng sẽ lan tỏa sang những ngọn đèn khác, thế là tất cả ngọn đèn đều được thắp sáng. Dù chúng ta không thể thay đổi được cả thế giới, nhưng chúng ta có thể khởi đi từ những hành động nhỏ bé nơi chíng gia đình của chúng ta, nơi môi trường sống quanh chúng ta. Trong sinh hoạt hằng ngày, chúng ta tập sống văn hoá Kitô giáo, loại bỏ dần văn hoá phàm tục; mỗi buổi tối, chúng ta quy tụ gia đình đọc kinh, năng tham dự Thánh lễ, tham gia vào các hội đoàn. Trong công việc, chúng ta làm với hết khả năng, tránh gian dối, không dùng những chất độc hại ảnh hưởng đến người tiêu dùng,… Trên hết, chúng ta hãy đặt tình yêu vào cuộc sống của chúng ta, lúc đó, chúng ta sẽ biết phải làm gì, như Thánh Phaolô đã khẳng định: cứ yêu đi rồi muốn làm gì thì làm.
Lạy Chúa, theo thời gian, chúng con đã làm cho mảnh đất tâm hồn chúng con trở nên sỏi đá, xơ cứng, nhiều cỏ dại, gai góc khi chúng con chạy theo những lợi lộc thế gian mà quên mất Chúa đang yêu thương, chăm sóc cho mảnh đất tâm hồn chúng con. Xin cho chúng con biết can đảm cộng tác với Chúa trong việc cày xới mảnh đất tâm hồn chúng con qua việc lắng nghe Lời Chúa, ấp ủ Lời Chúa trong lòng, để hành động theo tác động của Thần Khí- theo tiếng lương tâm; nhờ đó, mảnh đất tâm hồn chúng con trở nên tươi tốt và sinh nhiều hoa trái: “bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín, hiền hòa, tiết độ” (Gl 5, 22-23). Amen.
Lm Phêrô Nguyễn Văn Hương
Với dụ ngôn “người gieo giống” rất quen thuộc, phụng vụ Lời Chúa hôm nay đưa chúng ta tới một chủ đề nền tảng, đó là “sức mạnh của Lời Chúa.” Chúng ta sẽ tập trung suy nghĩ ba điểm chính yếu của dụ ngôn: người gieo giống, hạt giống và những thửa ruộng khác nhau.
1- Thiên Chúa gieo trong hy vọng
Trước hết, dụ ngôn nói về người gieo làm cho chúng ta không thể không ngạc nhiên trước sự quảng đại đến mức phung phí của người gieo giống. Ông hành động như kẻ không chuyên nghiệp, vung vãi hạt giống khắp nơi và hầu như không để ý tới hạt giống sẽ rơi vào đâu: trên vệ đường, trên sỏi đá, trên bụi gai, cuối cùng may mắn trên đất tốt. Hình ảnh người gieo giống là biểu tượng về một Thiên Chúa của hy vọng: Người gieo trong hy vọng “spes in semine; ” Người quảng đại ban phát ân sủng và Lời Chúa cho con người, đến độ “phung phí” bất luận con người có xứng đáng hay có muốn đón nhận hay không. Người gieo giống là hình ảnh về một Thiên Chúa yêu hết mọi người và ban hạt giống Lời Chúa cho tất cả chúng ta. Hay nói như thánh Phaolô: “Thiên Chúa muốn mọi người được cứu độ và đạt tới sự nhận biết chân lý” (x. 1 Tm 2, 4).
Theo cái nhìn đó, Thiên Chúa đã gieo những hạt giống chân lý trong thế giới này và trong các nền văn hóa, các tôn giáo dù chúng chưa được tin mừng hóa. Bởi thế, giáo phụ Giustinô (+165) gọi những giá trị trong các tôn giáo và trong các nền văn hóa là “Semi Verbi, ” những hạt giống của Lời. Đó là chân lý và những giá trị có nguồn gốc từ Thiên Chúa và chúng sẽ đạt tới sự viên mãn nơi Đức Giêsu Kitô. Những giá trị và những mầm chân lý đó giúp con người sống xứng đáng với nhân phẩm của mình và đặc biệt là giúp họ chuẩn bị đón nhận Tin Mừng của Chúa Giêsu.
2- Hạt giống
Hình ảnh thứ hai trong dụ ngôn là “hạt giống.” Hạt giống biểu tượng những gì nhỏ bé nhưng lại chứa đựng một sức sống mãnh liệt hết sức kỳ lạ mà nhiều lúc không thể tin được. Hạt giống là biểu tượng của Lời Chúa, Lời được viết ra trong Sách Thánh. Lời Thiên Chúa được ban cho con người như là kim chỉ nam và là luật sống nhằm hướng dẫn đời sống con người. Lời Chúa có sức mạnh biến đổi thế giới và cuộc sống mỗi người trở nên đẹp đẽ và hoàn hảo hơn. Lời Chúa làm tăng trưởng các giá trị hiện có trong các nền văn hóa, thanh tẩy chúng và đưa chúng tới sự hoàn hảo. Lời Chúa là ngọn đèn soi cho chúng ta bước, là ánh sáng chỉ đường cho chúng ta đi. Thiên Chúa gieo Lời Chúa vào lòng chúng ta. Lời đó sẽ sinh hoa kết quả như mưa rơi xuống ruộng đồng, như tuyết rơi xuống mặt đất tưới gội đất đai, làm cho đất đai màu mỡ và làm ruộng đồng phì nhiêu sinh hoa kết quả cho con người như tiên tri Isaia nói ở trong bài đọc I.
Nhưng hạt giống Lời Chúa cũng chính là Đức Kitô Giêsu, vì Người là Lời sống động của Thiên Chúa, là Ngôi Lời nhập thể làm người và ở giữa chúng ta. Người là Hạt Giống thần linh có một sức mạnh vô tận. Hạt giống đó được gieo vào thế gian, bị thối nát và sinh ra nhiều hạt giống khác. Quả thật, nhờ cái chết và phục sinh của Người, Đức Kitô mang lại ơn cứu độ và hạnh phúc đời đời cho tất cả mọi người trên thế gian.
Thế giới này là cánh đồng của Thiên Chúa Cha. Nhờ hiệu quả của Lời Chúa và công trình cứu độ của Chúa Giêsu, thế giới này trở thành cánh đồng đẹp đẽ, phong phú và phì nhiêu như chúng ta chứng kiến hôm nay. Thành quả đó là do sức mạnh của Lời Chúa biến đổi.
3- Những mảnh đất khác nhau
Cuối cùng, dụ ngôn nói tới hạt giống được gieo trên bốn loại mảnh đất khác nhau:
1) Có những hạt rơi trên vệ đường, chim chóc đến ăn mất;
2) Có những hạt rơi xuống sỏi đá, nó mọc không sâu, và bị chết khô;
3) Có những hạt rơi vào bụi gai, gai mọc lên làm nó chết nghẹt;
4) Cuối cùng có những hạt rơi xuống đất tốt, nên sinh hoa kết quả: hạt được một trăm, hạt được sáu mươi, hạt được ba mươi.
Những thửa đất này được Chúa Giêsu giải thích để nói về tình trạng tâm hồn của mỗi người chúng ta. Thiên Chúa ban Lời và ân sủng cách quảng đại cho hết mọi người. Nhưng Người không ép ai phải theo. Ai có tai để nghe thì hãy nghe. Thiên Chúa tôn trọng sự tự do của chúng ta. Tuy nhiên, Thiên Chúa mời gọi chúng ta cộng tác với Người bằng việc mở tai, mắt và lòng chúng ta để đón nhận Lời Chúa. Chúng ta cũng được mời gọi chuẩn bị lòng mình trở thành mảnh đất tốt để Lời Chúa được bén rễ sâu và sinh hoa kết quả trong cuộc đời của chúng ta.
Mỗi người chúng ta hãy xét mình thuộc loại đất nào trước Lời Chúa. Kết quả của Lời Chúa tùy thuộc vào tình trạng tâm hồn của chúng ta. Hạt được 30, hạt được 60 và hạt được 100! Sự khác nhau tùy thuộc vào thái độ đón nhận Lời và thực hành Lời của mỗi người chúng ta. Bởi vậy, hôm nay chúng ta được mời gọi áp dụng những bài học sau đây:
Hãy yêu mến và siêng năng tìm hiểu Kinh Thánh và áp dụng Lời Chúa vào trong cuộc sống hằng ngày. Hãy chuẩn bị cho lòng mình là mảnh đất tốt để Lời Chúa dễ bắt rễ, thấm sâu vào tâm hồn và hãy để cho Lời đó uốn nắn và biến đổi suy nghĩ, phán đoán và hành động của chúng ta. Đồng thời chúng ta cũng được mời gọi trở thành người gieo hạt giống Lời Chúa cho những người xung quanh chúng ta. Amen!
SỐNG LỜI CHÚA ĐỂ TÂM HỒN LUÔN LÀ MẢNH ĐẤT TỐT
Lm. Jos. Quang Nguyễn
Chúa Giêsu giải thích rất rõ ràng “Dụ ngôn người gieo giống” rằng Thiên Chúa là người gieo giống. Con người và tâm trí của chúng ta là đất. Hạt giống là Lời Chúa.
Vậy, còn lại là vấn đề của chúng ta là làm sao tâm trí, con người chúng trở nên đất tốt để Hạt giống Lời Chúa sinh hoa kết quả tốt đẹp cho đời và làm rạng danh Thiên Chúa?
Có người nói đã là ruộng rồi thì làm gì có đá sỏi, vệ đường, bụi gai như dụ ngôn Chúa Giêsu kể hôm nay. Nhà chú giải Thánh Kinh nổi tiếng, William Barclay giải thích rằng: Đất sỏi đá, không phải là đất đầy những đá; nhưng là đất bình thường ở Palestine, một lớp đất mỏng trên mặt nhưng có tảng đá nằm ở dưới. Lớp đất có lẽ chỉ sâu chừng 4 hay 5 cm trước khi tới phần đá vôi. Đất có gai, dễ tạo nên lầm lẫn. Khi người gieo hạt giống xuống, mặt đất có vẻ được dọn sạch sẽ; nhưng ở trong đất vẫn còn những gốc rễ của cỏ dại, cây hoang, và gai góc sẵn sàng mọc trở lại. Mỗi người làm vườn đều biết rằng các loại cỏ dại mọc lên với một tốc độ nhanh chóng mà ít có hạt giống tốt nào có thể theo kịp. Hậu quả là hạt giống và cỏ dại mọc lên chung với nhau; nhưng cỏ dại mạnh mẽ hơn làm chết ngộp sự phát triển của hạt giống. Đất tốt, ở dưới sâu, thuần túy là đất mềm; hạt giống có thể đâm rễ sâu xuống tìm được dinh dưỡng, lớn lên nhanh chóng; và trong đất tốt nó sẽ phát sinh một mùa gặt bôi thu.
Tâm hồn mỗi người chúng ta cũng giống như thửa ruộng ở Palestine thời Chúa Giêsu, gồm đủ mọi loại đất cho nên Lời Chúa trong các bài đọc hôm nay nói đến tính hiệu năng của Lời Chúa, tức Lời Chúa có sự sống rồi còn nó lớn lên và phát sinh hoa trái cứu độ: bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín, hiền hoà và tiết độ (Gl 5, 22- 23) là do mảnh đất tâm hồn, lòng trí chúng ta đó thôi.
Trong bài đọc 1, Đức Chúa phán qua miệng Ngôn Sứ Isaia rằng “cũng như nước mưa thấm xuống đất, làm cho đất phì nhiêu và đâm chồi nẩy lộc, cho kẻ gieo có hạt giống, cho người đói có bánh ăn, hơn thế, lời từ miệng ta phán ra thấm vào lòng người sẽ không trở về với Ta cách hư luống nhưng thực hiện ý muốn của Ta” (Is 55,10-11). Qủa thế, đất mà không có nước thì đất có màu mỡ mấy chăng nữa nó không thể phát sinh sự sống, trái lại, nếu có nước đổ xuống đất thì tất yếu phát sinh sự sống cho muôn loài. Cho nên, mấy ngàn năm nay trên Sao Hỏa, Mặt Trăng… vẫn chưa có sự sống. Nước nguồn phát sinh sự sống muôn loài muôn vật, còn Lời Chúa thấm vào lòng người còn phát sinh sự sống mạnh hơn nhiều: nhờ Lời Chúa mà vạn vật được tạo thành từ hư không (St 1,1-31), nhờ Lời Chúa mà mọi bệnh hoạn tật nguyền được chữa lành (Mt 4,23), tha tội (Lc 7,48), khử trừ quỷ (Mt 8,16), người chết được sống lại (Ga 11, 43-44) và được sống đời đời (Ga 11,25-26). Cho nên, Chúa Giêsu nói: “Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra” (Mt 4,4). Vì thế, trong Hiến Chế tín lý về mạc khải của Thiên Chúa Dei Verbum số 21, Công Ðồng Chung Vaticanô II dạy rằng Lời Chúa có một sức mạnh và quyền năng có thể nâng đỡ và tăng cường Giáo Hội, ban sức mạnh đức tin cho con cái Giáo Hội, là lương thực linh hồn, nguồn sống thiêng liêng, tinh tuyền và trường cửu cho con cái Giáo Hội.
Qủa thế, “Lời Chúa là lời sáng tạo” (St 1,3-26); “sống động và linh nghiệm” (Dt 4,12) “Lời hằng sống” (Ga 6,68); “Lời mang lại ơn cứu độ cho muôn dân”. Vì thế, chúng ta phải đem Lời Chúa nhập vào mảnh đất tâm trí, lời nói, hành động của chúng ta trong cuộc sống hằng ngày, nghĩa là chúng ta phải “ăn” Lời, hấp thụ lấy Lời hằng ngày qua việc đọc, suy niệm và thi hành Lời Chúa. Vì chưng, Chúa thực hiện Lời của Ngài nơi mọi hoạt động, công việc của chúng ta qua việc sống Lời Ngài. Ngược lại, nếu chúng ta đọc Lời Chúa và không thi hành thì chẳng khác gì đọc bài báo. Điều đó chứng tỏ chúng ta không tin vào sức mạnh của Lời Chúa, như thế đức tin của chúng ta đã chết rồi. Vì vậy Thánh Giacôbê khuyên: “Anh em hãy đem Lời ấy ra thực hành, chứ đừng nghe suông mà lừa dối chính mình. Thật vậy, ai lắng nghe Lời Chúa mà không thực hành, thì giống như người soi gương thấy khuôn mặt tự nhiên của mình. Người ấy soi gương rồi đi, và quên ngay không nhớ mặt mình thế nào. Ai thiết tha và trung thành tuân giữ luật trọn hảo -luật mang lại tự do-, ai thi hành luật Chúa, chứ không nghe qua rồi bỏ, thì sẽ tìm được hạnh phúc trong mọi việc mình làm” (Gc 2,22-25).
Vâng, xin vâng và thi hành Lời Chúa ở bất cứ lúc nào và hoàn cảnh nào, bất cứ hạng người nào dù thánh hay tội nhân, dù hạnh phúc hay đau khổ thì nhờ sức mạnh của Lời Chúa, con người và cuộc sống của chúng ta phát sinh hoa thơm trái ngọt cho mình và cho đời. Cụ thể, Ông Phêrô đã vất vả thả lưới suốt đêm mà chẳng bắt được con cá nào mà chỉ khi Chúa Giêsu truyền lệnh và ông vâng Lời Chúa thì được mẻ cá đầy thuyền (Lc 5,1-11). Rõ ràng rằng vì tin và vâng Lời Chúa nên Phêrô bắt được cá, ngược lại chính sự tự cao, quên Chúa, quên Lời Ngài nên cả đêm chẳng bắt được con cá nào. Không phải nhờ vào khả năng của chính mình mà Phêrô bắt được cá, nhưng nhờ tin và thi hành Lời Chúa truyền. Thế rồi, cũng chính vì tin rằng Lời Chúa Giêsu uy lực nên chị phụ nữ tội lỗi cấp thành phố đã sẵn sàng làm tất cả để được thứ tha và đem lại nguồn bình an và hạnh phúc đích thực cho đời chị (Lc 7,37-47). Rồi, một người tội lỗi tầy trời như chàng thanh niên Augustinô đã tin vào Lời Chúa và thi hành Lời Chúa dạy, Chúa đã biến mảnh đất tâm hồn của Ngài đầy sỏi đá, bui gốc thành mảnh đất tâm hồn là đời sống thánh và thiện mà mọi người hôm nay gưỡng mộ.
Qua Lời Chúa hôm nay, suy đi xét lại, tâm hồn chúng ta thuộc loại đất nào? Đất sỏi đá, đất đầy gai góc hay đất phì nhiêu? Nhưng dù mảnh đất nào đi nữa chúng ta phải luôn canh tác, cải tạo cho nó, tức tâm hồn chúng ta luôn tỉnh thức trước những cơn cám dỗ, cầu nguyện kết hiệp liên lỉ với Chúa, ăn năn sám hối khi trót phạm tội với Chúa và tha nhân, lúc đó mảnh đất tâm hồn ta mới có thể đón nhận hạt giống Lời Chúa hầu hạt giống này làm cho cuộc sống chúng ta thánh thiện, hạnh phúc và bình an đồng thời phát sinh ơn cứu độ cho người khác. Muốn có được một mùa gặt bội thu, người nông dân phải dọn ruộng, dọn đất, phải chăm sóc cho hạt giống nảy mầm và lớn lên, phải ngăn ngừa và đẩy lùi mọi yếu tố, mọi tác nhân gây thiệt hại cho hạt giống và cây trồng. Mùa gặt thiêng liêng của chúng ta cũng phải làm như vậy. Nếu tâm hồn chúng ta có những sói đá là kiêu ngạo, nghe Lời Chúa mà không sống Lời Chúa, ích kỷ… thì chúng ta cần phải cày sâu cuốc bẩm bằng việc khiêm nhường, đọc và cầu nguyện với Lời Chúa để thấy những viên sỏi đá ấy, lượm và vất đi qua việc năng chịu các Bí Tích. Nếu tâm hồn chúng ta là bụi gai, gai của đam mê dục vọng tội lỗi, gai của gian dối, lọc lừa, gai của kỳ thị, khinh người, gai của các loại tội lỗi khác… thì chúng ta cần phải phát hoang, đào bậc gốc bụi ấy mà bỏ đi ra ngoài tâm trí, hành vi trong cuộc sống chúng ta bằng việc sống thi hành các giới răn của Chúa và Hội Thánh, nhất là Lời Chúa hằng ngày. Còn nếu tâm hồn chúng ta có những vệ đường của tội trong gia đình hay cộng đoàn của chúng ta đang sống như vệ đường của việc bất hiếu, không vâng lời bề trên, giận hờn ghen ghét, vợ chồng ngoại tình, con cái hoang đàng, cộng đoàn xào xáo nhau… Chúng ta cần phải dẹp bỏ những vệ đường này bằng việc Mến Chúa yêu người hết lòng, sức sức và hết linh hồn có như thế hạt giống Lời Chúa phát sinh hiệu năng nơi tâm hồn, cách sống và hành xử của chúng ta giống như Chúa và các thánh trong gia đình và cộng đoàn xã hội, lúc ấy Lời Chúa khi được gieo vào mới có hy vọng sinh hạt 30, hạt 60 và hạt 100 như lòng Chúa mong ước.
Lạy Chúa, Lời Chúa là lời ban sự sống, xin giúp chúng con biết cúi xuống nhặt những hạt giống Tin Mừng bên vệ đường để đặt vào trong cuộc sống hằng ngày của mình, và biết quăng đi những sỏi đá, là những dịp tội gây cớ vấp phạm cho tha nhân, đồng thời luôn can đảm nhổ đi những gai góc là những đam mê bất chính, là nguyên do đưa đến sự tha hóa của chúng ta. Xin cho con biết noi gương các thánh luôn biết lắng nghe và thực hành Lời Chúa trong cuộc sống hằng ngày của chúng con để nhờ đó chúng con có thể làm sáng danh Chúa và mưu ích cho tha nhân. Amen.
Lm Vũ Đình Tường
Nông gia sống trong hy vọng. Sau những ngày tháng vất vả làm việc họ hy vọng một mùa gặt thành công. Niềm hy vọng bắt đầu khi họ gieo trồng vụ mới. Hạt giống tăng trưởng, mạnh khoẻ, tươi mát, mang đến cho chủ ruộng, vườn, niềm hy vọng dạt dào, tươi mát như cánh đồng họ gieo trồng. Niềm hy vọng, niềm vui lệ thuộc vào sức sống, mức tăng trưởng của cây trồng.
Khi gieo hạt, họ cố gắng làm sao cho các hạt rơi vào vùng đất tốt. Bao lâu hạt còn nằm trong tay, nông gia còn kiểm soát được hạt giống, một khi đã vung nó khỏi tay, nông gia không còn cách nào kiểm soát được hạt giống sẽ rơi vào đâu? Vì thế có hạt rơi vào bờ mương, có hạt rơi vào bụi lác, có hạt rơi vào đất sét, đất phèn, có hạt rơi vào đất tốt. Hạt giống là loại chọn lựa, giống tốt, nên tất cả các hạt đều mọc lên, nhưng không phải các hạt đều sống sót, cho hoa trái nặng cành. Hạt giống bị chim trời tha mất, sâu bọ cắn phá, thiếu độ ẩm, thiếu dinh dưỡng nên sống lây lất trước khi tàn héo. Những hạt rơi vào đất tốt sẽ cho vụ mùa tươi tốt, hạt năm mươi, hạt một trăm. Đức Kitô dùng hình ảnh người nông dân, một hình ảnh gần gũi, quen thuộc để nói về nước trời. Đám đông dân chúng nghe người giảng dậy. Kẻ tin, người không; kẻ hiểu nhiều, người hiểu ít và kẻ không hiểu gì. Đức Kitô cho biết lí do họ không hiểu bởi họ thiếu niềm tin vào Ngài. Để hiểu được dụ ngôn Ngài giảng dậy, việc quan trọng, cần thiết phải có đó là niềm tin vào Đức Kitô. Thiếu niềm tin, nghe tai này Lời Chúa lọt tai kia, biến mất. Niềm tin là bước khởi đầu dẫn đến hiểu biết điều Đức Kitô rao giảng.
Dụ ngôn người gieo giống, hạt giống, Lời Chúa, tuyệt vời. Ruộng đất là cõi lòng, tâm trí con người. Ngoài tầm kiểm soát của nông gia là thời tiết, khí hậu. Kế đến là số trái từng hạt giống. Tất cả lệ thuộc vào thiên nhiên. Môn đệ Đức Kitô rao giảng Tin Mừng cũng làm việc hết khả năng. Dẫu thế vẫn không tránh khỏi giới hạn, sai lầm. Nông gia lệ thuộc vào thiên nhiên; môn đệ Đức Kitô lệ thuộc vào Thiên Chúa. Những ai đón nhận Lời Chúa trở thành môn đệ và được mời gọi chia sẻ tránh nhiệm gieo hạt giống Tin Mừng.
Đám đông nghe Đức Kitô rao giảng, họ hiểu khác nhau. Môn đệ Đức Kitô hỏi và Ngài giải thích thêm cho. Người không tin đòi thêm dấu lạ vì thế Đức Kitô cho biết mầu nhiệm nước trời ‘Anh em được ơn hiểu biết các mầu nhiệm nước trời, còn họ thì không. Ai đã có thì được thêm, và sẽ có dư thừa; còn ai không có, thì ngay cái đang có, cũng sẽ bị lấy mất’. Mat 13, 11.
Môn đệ Đức Kitô tin vào Ngài và họ hiểu biết thêm về điều Ngài giảng dậy. Hiện tại môn đệ Đức Kitô không hiểu ngay những điều Đức Kitô giảng dậy; tuy nhiên họ sẽ được Thánh Thần Chúa hướng dẫn để từ từ hiểu sâu hơn. Đám đông từ chối, không tin. Đám đông chọn sống theo bản tính tự nhiên của con người. Thói tự nhiên con người là tự mình làm chủ mình, tự mình quyết định số phận mình. Môn đệ Đức Kitô tin theo, sống theo giáo huấn Ngài, cuộc sống họ thay đổi, hy vọng trở nên giống Đức Kitô hơn trong cách xử thế và đời sống tâm linh. Nông dân sống trong hy vọng, môn đệ Đức Kitô cũng luôn sống trong hy vọng. Niềm hy vọng của môn đệ là chân thật, bởi niềm hy vọng đó không phải do khả năng con người làm nên, mà chính là do Đức Kitô hứa ban cho những ai đón nhận và trung tín với giáo huấn Ngài. Ngài là niềm hy vọng và là sự sống trường sinh của môn đệ.
Dụ ngôn người gieo giống chính là dụ ngôn kêu gọi Kitô hữu xét nghiệm lối sống Kitô hữu của mình. Lời Chúa không thay đổi, con tim con người, mảnh vườn, luôn thay đổi, ảnh hưởng bởi đau khổ, bệnh tật, của cải và hào nhoáng xã hội. Rất có thể trong một ngày có lúc Kitô hữu cảm thấy rất gần Chúa, yêu mến Ngài. Lại cũng có lúc cảm thấy đồng hành với vật chất, có lúc yêu thích danh vọng, có lúc thích làm bạn với thú vui trần thế. Chúng ta cầu xin vững tin vào Đức Kitô, nếu có đi sai đường thì mau biết ơn trở về cùng Đức Kitô.
Lm Giuse Nguyễn Hữu An
Sau khi kể dụ ngôn người gieo giống, Chúa Giêsu cắt nghĩa:“Người gieo giống đây là người gieo lời” và đề cập tới thái độ khác nhau của người nghe. Hạt giống Lời Chúa là yếu tố chính của dụ ngôn. Hạt giống này tự nó có sức trổ sinh hoa trái, nhưng khi được gieo vãi thì gặp những hoàn cảnh đối nghịch tùy vào thái độ chấp nhận cộng tác của con người lãnh nhận Lời Chúa. Người gieo giống ở đây là chính Thiên Chúa, Ngài gieo vãi khắp nơi, trao ban nhưng không ơn cứu rỗi cho mọi người. Thiên Chúa có sáng kiến trước, nhưng con người cũng cần cộng tác.
Chúa Giêsu mô tả số phận của mỗi hạt giống tùy thuộc vào vùng đất tiếp nhận nó. Hạt giống gặp phải không chỉ những khó khăn nội tại do từ các loại đất: vệ đường chai cứng, đất đầy sỏi đá, đất đầy bụi gai, nhưng còn những chướng ngại đến từ bên ngoài: chim trời, nắng cháy. Tuy vậy, “có những hạt giống rơi nhằm đất tốt, nên sinh hoa kết quả: hạt được gấp trăm, hạt được sáu chục, hạt được ba chục”.
Chúa Giêsu giải nghĩa 4 loại đất, tiêu biểu cho 4 thái độ của con người trước Lời Chúa (SCĐ):
- Ðất vệ đường: những kẻ chẳng thiết tha gì đến Lời Chúa. Lời gieo xuống đó chẳng bao lâu thì bị quỷ dữ cướp đi.
- Ðất lẫn sỏi đá: những người mau mắn đón nhận Lời Chúa nhưng không quý chuộng bao nhiêu. Khi gặp chút gian khó thì bỏ cuộc.
- Ðất có nhiều gai: những người cũng đón nhận lời Chúa, nhưng điều họ quan tâm hơn là những đam mê, vui thú, của cải… Các thứ sau này như gai góc um tùm dần dần làm cho Lời Chúa chết ngạt.
- Ðất tốt: những người sốt sắng nghe Lời và quảng đại thi hành.
Chúa Giêsu gieo Lời Hằng Sống của Ngài một cách hào phóng cho hết mọi hạng người, không trừ một ai. Tuy nhiên, chỉ những ai mở rộng lòng mình đón nhận thì Lời Ngài mới sinh hoa kết quả. Chúa Giêsu sánh ví Lời Ngài với hạt giống. Hạt giống được gieo vào những mảnh đất tốt, chắc chắn sẽ sản sinh một mùa gặt bội thu.
Theo cha Mark Link, có ba bước trong việc lắng nghe Lời Chúa, mỗi buớc một tiến hơn :
* Bước thứ nhất là nghe Lời Chúa. Chúng ta có thể gọi đây là bước của trí não. Bước này bao hàm việc chăm chú lắng nghe, đọc và giải thích Kinh thánh.
* Bước thứ hai là trân trọng tích giữ Lời Chúa. Bước này có thể được gọi là bước của trái tim, bao hàm việc ghi sâu vào lòng lời ta vừa nghe, và suy nghĩ xem có cách nào áp dụng lời ấy vào cuộc sống và làm sao để lời ấy biến cuộc sống của chúng ta nên tốt đẹp hơn. Bước thứ hai này không nhất thiết xẩy ra tại nhà thờ. Nó có thể khởi sự tại nhà thờ nhưng thường kéo dài suốt tuần lễ sau khi chúng ta suy nghĩ Lời Chúa đã nghe hôm Chúa nhật.
* Bước thứ ba là đem Lời Chúa ra thực hành. Nếu chúng ta gọi bước thư nhất là của “trí não”, bước thứ hai là của “trái tim”, thì chúng ta có thể gọi bước thứ ba là bước của “linh hồn”. Bước này bao hàm tác động lên những gì trí óc chúng ta lãnh nhận và con tim chúng ta tích chứa giữ gìn.
Xuyên suốt dòng lịch sử cứu độ, người gieo lời đó là chính Thiên Chúa, qua các tổ phụ, các ngôn sứ, và cuối cùng là Chúa Giêsu Kitô, Con Một của Thiên Chúa (Dt 1,1-3). Trước khi về trời, Chúa Giêsu lại sai các Tông đồ ra đi “loan báo Tin Mừng cho mọi loài thọ tạo”, và Hội Thánh cũng như mỗi kitô hữu tiếp tục sứ mạng ấy cho đến ngày tận thế.
Hạt giống Tin Mừng Ðức Giêsu Kitô đã đến với quê hương Việt Nam gần năm thế kỷ.Trước đó cả ngàn năm đã có ba tôn giáo lớn là Phật Giáo, Khổng Giáo, Lão Giáo và Tín Ngưỡng dân gian ăn sâu vào tâm hồn người Việt Nam. Phong tục tập quán, văn hóa Việt Nam, con người Việt Nam, đã được nhào luyện bởi tất cả những mầm sống cũng như giới hạn các tín ngưỡng đó.
Trên nền tảng một đời sống tâm linh phong phú mà Phật Giáo, Khổng Giáo, Lão Giáo và nhất là Ðạo Ông Bà đã xây dựng từ hơn một ngàn năm, hạt giống Tin Mừng đã nẩy mầm và trổ sinh nhiều hoa trái. Tinh thần hiếu khách, lòng bao dung làm cho người Việt Nam sẵn sàng tiếp xúc với những người tỏ ra có thiện cảm với mình, cho dù họ từ xa đến. Với những đức tính như lòng hiếu thảo đối với ông bà cha mẹ, kính trên nhường dưới trong gia đình, với một đời sống yêu thích tĩnh mịch và chiêm niệm, tâm hồn người Việt Nam là một mãnh đất tốt để đón nhận những giá trị thiêng liêng hàm chứa trong Tin Mừng.
Nhờ các nhà truyền giáo, từ các thế hệ tiền nhân, người Việt đã nhận lãnh nhiều điều tốt lành: những thường thức về vệ sinh, khoa học, những hiểu biết mới, những đồ vật quý hiếm cũng như những trợ giúp vật chất dù rất khiêm tốn, những nhân vật thánh thiêng đầy nhân ái… khiến họ, nhất là những người thuộc lớp bình dân, sẵn sàng đón nhận giáo lý mà những người tốt lành như vậy mang đến cho họ. Nhờ đó những tập tục phi lý và phi nhân (bùa mê, sát tế) như một gánh nặng đè lên cuộc đời của họ nay được cởi bỏ. Khi đã tìm gặp một vị thần đầy yêu thương, họ liền cảm thấy được giải thoát và tin theo.
Rao giảng Tin Mừng cho họ cần gắn liền với phát triển cuộc sống, quan tâm săn sóc sức khỏe, nâng cao văn hóa giáo dục. Người truyền giáo cần phải sống giữa những anh chị em này và chia sẽ đời sống của họ. Ðó là điều cần phải làm trước tiên và đó là chìa khóa thành công của một nhà truyền giáo thật sự. Cần huấn luyện những cá nhân trưởng thành và những tổ chức tự lập ngõ hầu những thành phần của địa phương có thể rao giảng phúc âm cho chính đồng bào của họ và cung cấp những giáo dân có đức tin vừng mạnh, có trình độ trí thức tốt, có khả năng làm việc cách hăng say giữa anh chị em mình.
Tôi có dịp đi du lịch hành hương đất nước Hàn Quốc. Theo linh mục Piero Gheddo, thuộc Hội Truyền Giáo Nước Ngoài Milano: “Trong suốt 50 năm qua có lẽ đã không có quốc gia nào trên thế giới có được sự phát triển liên tục trên mọi bình diện chính trị, kinh tế, xã hội và tôn giáo như Hàn Quốc. Sự phát triển mạnh mẽ này cũng xảy ra đối với Kitô giáo nữa. Thật thế, từ năm 1960 đến năm 2010, dân số Hàn Quốc từ 23 triệu đã tăng lên 48 triệu người. Lợi tức bình quân tính trên đầu người gia tăng từ 1.300 USD lên 19.500 USD hằng năm. Số Kitô hữu từ 2% tăng lên 30%, trong đó có khoảng 11% là tín hữu Công giáo, tức khoảng 5,4 triệu. Số linh mục từ 250 lên đến 5.000”. (Nhật báo Avvenire (Tương lai), cơ quan ngôn luận chính thức của Hội đồng Giám mục Italia số ra ngày 8-4-2012).
Với hơn 5.000 linh mục hiện nay, tính bình quân, mỗi vị coi sóc 1.100 tín hữu. Hồi năm 2008, số tín hữu Công giáo đã vượt 10% tổng số dân Hàn Quốc và gia tăng 3% mỗi năm.
Theo thống kê của Giáo Hội năm 2009, số người lãnh nhận bí tích Rửa tội đã là 159.000, và đã có 149 phó tế được thụ phong linh mục, tức gia tăng 21 vị so với năm 2008. Trong năm 2009 có 69% người Hàn Quốc thuộc lứa tuổi 23 tới 40. Điều này cho thấy người dân Hàn Quốc rất trẻ trung và tràn đầy sức sống.
Đức Hồng y Nicholas Cheong Jin Suk, Tổng Giám mục thủ đô Seoul, cho biết trong 10 năm qua, số tín hữu Công giáo Hàn Quốc đã gia tăng từ 3 lên đến hơn 5 triệu, khiến cho Giáo Hội Hàn Quốc là Giáo Hội tiến triển mạnh nhất châu Á. Tại Hàn Quốc, quyền tự do tôn giáo được hoàn toàn tôn trọng.
Hiện nay Giáo Hội Hàn Quốc đang sống chương trình gọi là “Rao giảng Tin Mừng hai mươi hai mươi”, có nghĩa là mọi tín hữu trong Giáo Hội phải dấn thân truyền giáo làm sao để vào năm 2020, số tín hữu Công giáo đạt tỷ lệ 20% tổng số dân Hàn Quốc, nghĩa là gia tăng gấp đôi số tín hữu hiện nay lên 10 triệu.
Loan báo Tin Mừng là chia sẻ cuộc sống, một cuộc sống như chính Chúa Giêsu đã sống, là yêu thương mọi người, và yêu thương đến cùng (x. Ga 13,11), yêu thương đến nỗi dám chấp nhận hy sinh tính mạng cho những người mình yêu (x. Ga 15,13).
Một Giáo Hội khiêm nhu nhỏ bé dễ hòa mình vào giữa đại đa số những người nghèo của Châu Á. Và một Giáo Hội không quyền lực dễ gần gũi số đông những người chỉ mơ ước được làm người, được cơm no áo ấm, được học hành và có việc làm. Vì phải chăng đã đến lúc cần sáng tạo ra những “mô hình” mới của Giáo Hội như là những cộng đồng nhỏ bé, dễ hòa mình vào những cộng đồng xã hội của người nghèo: những cộng đồng nghèo hơn, ít bề thế, ít cồng kềnh, khiến người ta không còn e dè sợ hãi khi tiếp cận, gặp gỡ, những cộng đồng mở rộng hơn là khép kín. Sau cùng đó là những cộng đồng quan tâm nhiều hơn nữa đến đời sống toàn diện của con người, không chỉ khép kín trong đời sống thuần túy tôn giáo, nghĩa là trong việc cử hành bí tích hay phụng vụ, mà còn dấn thân trực tiếp vào việc cải thiện đời sống vật chất, nâng cao văn hóa và giáo dục cho người dân, nhất là những người nghèo. Tục ngữ Việt Nam có câu: “có thực mới vực được đạo”. Giáo Hội không được sai đến để giải quyết vấn đề kinh tế xã hội… nhưng không phải vì thế mà Giáo Hội không quan tâm đến những vấn đề ấy. Chúa Giêsu đã loan báo Tin Mừng không chỉ bằng lời nói, mà Tin Mừng của Người là “làm cho người mù được thấy, kẻ què được đi, người cùi được sạch, kẻ điếc được nghe, người chết chỗi dậy” (Lc 7,22).
Trong bối cảnh xã hội Việt Nam hôm nay, truyền giáo chính là “làm muối,” “làm men,” “làm ánh sáng”… như những hình ảnh chính Chúa Giêsu đã dùng khi trao sứ mạng cho các môn đệ. Muối, men, ánh sáng thì không ồn ào áp chế, công việc của nó là âm thầm hiện diện, và chỉ cần hiện diện đúng như bản chất của mình, tự khắc môi trường xung quanh nó sẽ thấm mặn, sẽ dậy men, và sẽ đầy ánh sáng.
Lạy Chúa Giêsu, Chúa chúc phúc cho những ai biết lắng nghe và thực hành Lời Chúa. Xin giúp chúng con biết chuyên tâm lắng nghe, học hỏi, suy niệm và thực thi Lời Chúa như Mẹ Maria, như các thánh, để Lời Chúa sinh hoa kết trái trong tâm hồn chúng con. Xin cho chúng con luôn biết canh tân đời sống, cộng tác với ơn Chúa ban để trở thành những mảnh đất tốt đón nhận và làm phát triển hạt giống Lời Chúa. Amen.
TRONG HỒN TA, LỜI CHÚA CÓ SINH TRƯỞNG?
Lm JB Nguyễn Minh Hùng
Gieo giống là hình ảnh rất quen thuộc với người Việt Nam, vì đa số dân Việt sống bằng nghề cày cấy, ruộng đồng. Hôm nay Chúa dùng hình ảnh quen thuộc này để nói đến việc gieo hạt giống Lời Chúa trong cuộc đời này.
Chúa không bỏ sót bất cứ cơ hội nào dù nhỏ nhất, cũng không hề tiếc bất cứ hạt giống nào dù cơ may mọc lên có mong manh. Bởi đất có chai cứng như vệ đường, có khô cằn như sỏi đá, có rậm rạp như bụi gai thì Chúa vẫn quảng đại gieo lời của Chúa vào đó. Chúa kiên nhẫn chờ đợi hạt giống mọc lên.
Kết quả sau thời gian gieo vãi, đó là nhiều hạt giống gặp đất phì nhiêu đã trổ sinh gấp nhiều lần: ba mươi, sáu mươi, hay một trăm như lòng Chúa mong đợi.
Lịch sử Hội Thánh cho ta không ít bằng chứng về kết quả khi hạt giống Lời Chúa được gieo vãi: nhiều cuộc đời của nhiều người thay đổi, nhiều tội nhân trở thành thánh nhân. Chẳng hạn:
Chỉ với một nhắc nhở của bạn mình là thánh Inhaxiô: “Được lời lãi cả thế gian mà mất linh hồn nào được ích gì” (Lc 9, 25), khiến thanh niên Phanxicô Xaviê bỏ mọi ước muốn, mọi danh vọng nơi mái trường đại học Balê để vào dòng Tên, trở thành linh mục và thành nhà truyền giáo lớn cho Á châu.
Thánh Augustinô bứt phá ngoạn mục để đoạn tuyệt hoàn toàn với tội lỗi, giàu có, trải đầy nhung thảm của thế gian, sau khi được đánh động bằng một lời của Chúa trong thư Thánh Phaolô gởi giáo đoàn Rôma: “Hãy loại bỏ những việc làm đen tối, và cầm lấy vũ khí của sự sáng để chiến đấu. Chúng ta hãy ăn ở cho đứng đắn như người đang sống giữa ban ngày: không chè chén say sưa, không chơi bời dâm đãng, cũng không cãi cọ ghen tương. Nhưng anh em hãy mặc lấy Chúa Giêsu Kitô, và đừng chiều theo tính xác thịt mà thỏa mãn các dục vọng” (Rm 13, 12-14).
Thánh Phanxicô thành Assisi từ một thanh niên giàu có, se sua, sang trọng, trác táng, bỗng dưng tự nguyện trút bỏ mọi sự bởi được sức mạnh của Lời Chúa Giêsu: “Con hãy về bán hết của cải mà theo Ta” (Mt 19, 21) chinh phục.
Lời Chúa gieo vào lòng các thánh như hạt giống gieo vào đất mầu mỡ, đã trổ sinh hoa trái. Một khi quả quyết Chúa làm chủ đời mình, các thánh để mặc Lời Chúa hướng dẫn, chi phối toàn bộ cuộc sống. Lời Chúa thành lẽ sống duy nhất của các thánh.
Nếu người gieo giống luôn ham thích gieo trên đất tốt, đất đã được chuẩn bị, đã cày bừa cẩn thận, thì hạt giống Lời Chúa cũng cần đất tốt để sinh sôi nảy nở.
Dụ ngôn người gieo giống cho thấy, Chúa muốn tâm hồn mỗi người cũng trở nên đất tốt để hạt giống Lời của Chúa tồn tại, dễ dàng mọc lên, phát triển, sinh nhiều hoa trái, gây ích lợi thiêng liêng cho bản thân và anh chị em.
Như chúng ta, các thánh cũng bị chi phối bởi những ồn ào của thế gian, những đam mê tật xấu của con người, những ham muốn khoái lạc, dục vọng, sang giàu, danh giá… Nhưng các ngài hơn chúng ta ở chỗ, biết dùng Lời Chúa làm sức mạnh chế ngự mọi ham muốn. Các ngài chiến đấu để từng bước gạt những ồn ào, những đam mê và ham muốn ấy để có thể nghe tiếng Chúa ngày càng rõ ràng hơn.
Nhìn lại đời mình, ta cần chân nhận, bản thân chưa sống Lời Chúa được bao nhiêu. Trong khi đó, ta lại để tâm hồn xao xuyến trước mọi lo lắng sự đời, mọi đam mê, mọi tham vọng địa vị quyền hành, tiền của…
Ta cần ý thức hơn nữa dụ ngôn người gieo giống hôm nay, để tự chỉnh đốn mình, làm sao từ nay trở đi, tâm hồn thực sự là đất tốt, thực sự là nơi mà Chúa cần để hạt giống Lời của Chúa sinh sôi nảy nở, sinh lợi ích cho chính ta và nhiều người.
Để được vậy, Chúa Giêsu dạy ta:
– Phải chuẩn bị mảnh đất tâm hồn bằng thái độ sẵn sàng đón nhận lời Chúa.
– Phải chân thành sám hối vì từ trước đến nay, do thái độ thờ ơ, lạnh nhạt, vô cảm với ơn Chúa, không quan tâm đến đời sống thiêng liêng của mình, mà Lời Chúa chưa thể đi vào trái tim, trí não và tâm hồn ta.
– Phải dành thời gian cho việc lắng nghe, suy niệm và sống Lời Chúa, đồng thời bớt tham lam tìm kiếm vật chất, tìm kiếm những kiểu sống vương giả trong cuộc đời này.
– Biết thánh hóa, biết hiến dâng lên Chúa những biến cố, hoàn cảnh, thử thách xảy đến cho bản thân, gia đình và người thân… Xem chúng là tiếng Chúa nhắc nhở để can đảm tín thác vào Chúa và ly thoát những chèo kéo, những cuồng quay, những mãnh lực cuốn ta vào vòng xoáy của đời này, nhằm bật rễ đời ta khỏi những thứ tạm bợ.
Lạy Chúa, xin dạy chúng con biết lắng nghe Lời Chúa, biết sống Lời Chúa, biết để cho Lời Chúa thấm nhập từng ngày vào đời sống chúng con. Nhờ đó, mỗi hành vi, mỗi lời nói, mỗi việc làm của chúng con đều phản ánh được sức sống của Lời Chúa đang bừng dậy trong tâm hồn chúng con. Amen.
Trầm Thiên Thu
Thành công và khổ luyện không bao giờ tách rời nhau. Không có bí quyết thành công, mà chỉ là chuyên cần làm việc và làm việc. Vả lại, làm việc còn giúp người ta không bị những thứ khác quấy rầy – đời thường cũng như tâm linh. Tục ngữ nói: “Thất bại là mẹ thành công.” Người ta có thể thất vọng khi thất bại, nhưng nếu không nỗ lực thì không thể thành công. Và thành công không đồng nghĩa với sự giàu sang phú quý.
Kinh Thánh nói: “Có khi lâm nạn lại thành công, gặp may mà hoá thiệt thòi.” (Hc 20:9) Thật vậy, sự thành công dễ dàng có thể khiến người ta ảo tưởng và ngủ quên. Sự thất bại giúp người ta “sáng mắt” hơn và cẩn trọng hơn, cũng nhờ thất bại mà người ta khả dĩ thấy rõ “con số không to lớn và rỗng tuếch” của mình, bởi vì Chúa Giêsu đã xác định: “Không có Thầy, anh em chẳng làm gì được.” (Ga 15:5) Như vậy, thành công không phải là mục đích, và thất bại không phải là chấm hết, vấn đề quan trọng là có đủ can đảm để đứng dậy và tiếp tục bước đi hay không.
Sống là chuyện lâu dài cả đời chứ chẳng ngày một, ngày hai. Quá khứ không thể lấy lại, ngày mai chưa biết ra sao, không thể kiểm soát quá khứ hoặc tương lai, chỉ có thể kiểm soát hiện tại. Tùy ý mỗi người. Điều chắc chắn: Muốn Gặt thì phải Gieo, muốn Gieo thì phải có Hạt Giống. Hạt giống là thứ rất quan trọng trong nông nghiệp. Hạt giống phải là những hạt giống mẩy, chắc, có màu sáng. Hầu hết các loại hạt cây lương thực đều gồm ba phần là vỏ, phôi và phôi nhũ. Vỏ có nhiệm vụ bảo vệ an toàn cho hạt, không để phôi hạt bị hư hỏng, vì phôi là “sinh mệnh” của hạt, có nhiệm vụ nảy mầm để có thể trở thành cây con, còn phôi nhũ là phần chứa dưỡng chất của hạt, là phần nuôi cây con. Đúng là phức tạp thật chứ không hề đơn giản chút nào.
Quan trọng về hạt giống vì hạt giống tốt mới có thể nảy mầm tốt, lớn thành cây tốt, và sinh hoa trái tốt. Thật vậy, chính Chúa Giêsu cũng đã xác định: “Xem quả thì biết cây.” (Mt 12:33; Lc 6:44) Cây tốt không thể sinh trái xấu, cây sâu không thể sinh trái ngọt. Về tinh thần, người ta cũng phải có loại “hạt giống tâm hồn” tốt để sống tốt, không thể hùa theo xu hướng xã hội. Tương tự, tâm linh còn cần hơn nhiều, nghĩa là phải có “hạt giống Lời Chúa” để phong phú hóa cuộc sống.
Mọi thứ đều liên đới với nhau – người và vật, cụ thể và trừu tượng. Quả và Cây, Gieo (trồng) và Gặt (thu hoạch) có hệ lụy với nhau. Nói và Nghe cũng vậy – vì người ta ví Nói là Gieo, Nghe là Gặt. Tương tự, Lòng và Miệng cũng không thể tách rời: “Lòng có đầy, miệng mới nói ra.” (Lc 6:45) Một hệ lụy tất yếu tiếp theo: “Nhờ lời nói của anh mà anh sẽ được trắng án, và cũng tại lời nói của anh mà anh sẽ bị kết án.” (Mt 12:37) Trong và Ngoài cũng “dính líu” với nhau. Chắc chắn cái ly có đầy thì mới tràn, người Việt có cách nói đơn giản như vậy.
Không gì tự nhiên mà có, những gì con cái có hôm nay là do công lao cha mẹ gây dựng, thậm chí từ thời ông bà để lại. Gian khổ lắm, cứ phải nhịn chứ chẳng dám “ra vẻ” hoặc “vung tay quá trán.” Về nông nghiệp, từ khi gieo tới lúc gặt là một quá trình gian khổ. Cái gì cũng có cái giá của nó, Thánh Vịnh gia nói: “Ai nghẹn ngào ra đi gieo giống, mùa gặt mai sau khấp khởi mừng. Họ ra đi, đi mà nức nở, mang hạt giống vãi gieo; lúc trở về, về reo hớn hở, vai nặng gánh lúa vàng.” (Tv 126:5-6) Nỗi buồn và niềm vui, đau khổ và sung sướng, nụ cười và nước mắt,… đó là các cặp tương đồng về hai trạng thái khác nhau mà không đối lập, cũng như động thái gieo và gặt vậy. Gieo là lúc vất vả, gặt là lúc tận hưởng. Thật vậy, không có niềm hạnh phúc nào mà không có ít nhiều nước mắt – gian nan, khổ cực, hàm oan, hy sinh, chịu đựng,…
Vấn đề thời tiết cũng quan trọng, nghĩa là phải “lệ thuộc” Ông Trời. Trong quá trình Gieo và Gặt, không mưa thuận gió hòa thì con người cũng “bó tay” mà thôi, không thể “thay trời làm mưa” theo kiểu vô thần, mà có làm được mưa nhân tạo thì cũng chẳng thấm vào đâu. Rồi đến ngày thu hoạch, cứ tưởng “chắc ăn” nhưng rồi chỉ một cơn bão hoặc lũ lụt thì con người bỗng dưng trắng tay. Điều đó cho thấy Đấng Vô Hình mới làm chủ mọi thứ, Đấng đó chính là Thiên Chúa. Vừa kinh ngạc vừa kinh sợ, người ta tự hỏi về Đức Giêsu Kitô: “Ông này là người thế nào mà cả đến gió và biển cũng tuân lệnh?” (Mt 8:27; Mc 4:41; Lc 8:25) Vậy mà xã hội ngày nay vẫn có những kẻ “óc bò ổn định” thốt ra những lời thách thức, ngạo mạn.
Từ ngàn xưa, qua miệng ngôn sứ Isaia, Đức Chúa tuyên phán: “Cũng như mưa với tuyết sa xuống từ trời không trở về trời nếu chưa thấm xuống đất, chưa làm cho đất phì nhiêu và đâm chồi nẩy lộc, cho kẻ gieo có hạt giống, cho người đói có bánh ăn, thì lời Ta cũng vậy, một khi xuất phát từ miệng Ta, sẽ không trở về với Ta nếu chưa đạt kết quả, chưa thực hiện ý muốn của Ta, chưa chu toàn sứ mạng Ta giao phó.” (Is 55:10-11) Thiên Chúa vô cùng “bình dân” khi dùng hình ảnh rất quen thuộc, rất thực tế, rất đời thường. Lời Chúa thực sự kỳ diệu và rất quan trọng trong đời sống Kitô hữu: “Lời Chúa là ngọn đèn soi cho con bước, là ánh sáng chỉ đường con đi.” (Tv 119:105) Không chỉ vậy, Lời Chúa còn có sức mạnh phi thường, không ai có thể cưỡng lại. Sức sống của loại “hạt” nào cũng mạnh mẽ, nhỏ bé mà vươn lên thành cây cao to.
Với kinh nghiệm sống và gieo “hạt” Lời Chúa, Thánh Vịnh gia chia sẻ: “Thăm trái đất, Ngài tuôn mưa móc, cho ngập tràn phú túc giàu sang, suối trời trữ nước mênh mang, dọn đất sẵn sàng đón lúa trổ bông. Tưới từng luống, san từng mô đất, khiến dầm mưa cho hạt nẩy mầm, bốn mùa Chúa đổ hồng ân, Ngài gieo mầu mỡ ngập tràn lối đi.” (Tv 65:10-12) Hồng ân Thiên Chúa chan hòa như mưa móc, thật thú vị khi dân nhà nông có kinh nghiệm này: “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống.” Lời Chúa là nguồn giải khát thiết yếu, ước gì chúng ta cũng có thể nói được như Thánh Vịnh gia: “Con há miệng và con hớp lấy, vì khát khao mệnh lệnh của Ngài.” (Tv 119:131) Thật hạnh phúc nếu hằng ngày sống được như vậy!
Nhìn ngắm thiên nhiên không chỉ là thú vui và thưởng ngoạn mà còn có thể nhận biết Thiên Chúa, bởi vì thiên nhiên tràn ngập hình ảnh chứng tỏ quyền năng của Ngài: “Vùng hoang địa xanh rì ngọn cỏ, cảnh núi đồi hớn hở tươi xinh, chiên cừu phủ trắng đồng xanh, lúa vàng dưới lũng rung rinh dạt dào, câu hò tiếng hát trổi cao.” (Tv 65:13-14) Khi nhìn ngắm thiên nhiên, người ta có thể nhận biết Thiên Chúa hiện hữu, không nhận ra Ngài cũng có thể đồng nghĩa với việc chối bỏ Ngài. Thật thú vị với cách phân tích về tội thờ ngẫu tượng: “Hết những ai không chịu nhìn nhận Thiên Chúa, tự bản chất là những kẻ ngu si. Từ những vật hữu hình tốt đẹp, chúng không đủ khả năng nhận ra Đấng hiện hữu, và khi chiêm ngắm bao công trình, chúng cũng không nhận biết Đấng Hoá Công. Thế mà, lửa với gió, hay làn khí thoảng qua, hay tinh tú bầu trời, hay nước chảy cuồn cuộn, hay đèn trời thắp sáng, chúng lại coi là thần, là những bậc quản cai hoàn vũ.” (Kn 13:1-2) Rất chính xác!
Thánh Phanxicô hân hoan chúc tụng: “Lạy Chúa, con ngợi khen Chúa, vì Chúa đã dựng nên muôn loài, cách riêng là Anh Mặt Trời, Anh phân ngày đêm, Anh cho ánh sáng, Anh xinh đẹp và rạng ngời ánh quang chói lọi… Lạy Chúa, con ngợi khen Chúa, vì Chúa đã dựng nên Chị Trăng và các tinh tú, tuyệt đẹp, trong sáng và lấp lánh trên bầu trời… Lạy Chúa, con ngợi khen Chúa, vì Chúa đã dựng nên Chị Nước, thật hữu ích, khiêm tốn, cao quý và thanh sạch… Lạy Chúa, con ngợi khen Chúa, vì Chúa đã dựng nên Anh Lửa, nhờ Anh, Chúa soi sáng đêm đen, Anh xinh đẹp, vui vẻ, mạnh mẽ, hăng say… Lạy Chúa, con ngợi khen Chúa, vì Chúa đã dựng nên Chị Chết, không ai có thể chạy thoát khỏi tay Chị…”
Dù bằng cách này hay cách nọ, hằng ngày chúng ta cũng “gieo” nhiều thứ qua ánh mắt, lời nói, thái độ, cử chỉ, hành động,… Có những thứ chúng ta có thể “gặt” ngay lúc đó, nhưng cũng có những thứ cần có thời gian. Dù lâu hay mau, trong khoảng “gieo – gặt” vẫn có một khoảng chờ đợi nhất định. Thánh Phaolô nhận xét: “Tôi nghĩ rằng: những đau khổ chúng ta chịu bây giờ sánh sao được với vinh quang mà Thiên Chúa sẽ mặc khải nơi chúng ta. Muôn loài thọ tạo những ngong ngóng đợi chờ ngày Thiên Chúa mặc khải vinh quang của con cái Người.” (Rm 8:18-19) Đó là khoảng chờ đợi, khoảng hy vọng, luôn rất cần có sự kiên trì.
Và rồi Thánh Phaolô vừa giải thích vừa xác định: “Quả thế, muôn loài đã lâm vào cảnh hư ảo, không phải vì chúng muốn, nhưng là vì Thiên Chúa bắt chịu vậy; tuy nhiên, vẫn còn niềm trông cậy là có ngày cũng sẽ được giải thoát, không phải lệ thuộc vào cảnh hư nát, mà được cùng với con cái Thiên Chúa chung hưởng tự do và vinh quang.” (Rm 8:20-21)
Có hạnh phúc vì có tự do, có tự do vì được giải thoát. Thánh Phaolô cho biết: “Cho đến bây giờ, muôn loài thọ tạo cùng rên siết và quằn quại như sắp sinh nở. Không phải muôn loài mà thôi, cả chúng ta cũng rên siết trong lòng: chúng ta đã lãnh nhận Thần Khí như ân huệ mở đầu, nhưng còn trông đợi Thiên Chúa ban cho trọn quyền làm con, nghĩa là cứu chuộc thân xác chúng ta nữa.” (Rm 8:22-23) Đó mới là lúc thực sự được giải thoát, được thu hoạch chính những gì chúng ta đã “gieo” trong suốt cuộc đời. Ai gieo giống tốt thì bội thu, ai gieo giống xấu thì cũng thu hoạch, nhưng chỉ thu hoạch những cái xấu xa, độc hại, và nguy hiểm.
Trình thuật Mt 13:1-23 (≈ Mc 4:1-20; Lc 8:4-15) đề cập dụ ngôn liên quan Hạt Giống: Một hôm, Đức Giêsu từ nhà ra ngồi ở ven Biển Hồ. Dân chúng tụ họp bên Ngài rất đông, nên Ngài phải xuống thuyền, còn tất cả dân chúng đứng trên bờ. Hôm đó, Ngài dùng dụ ngôn Người Gieo Giống để giáo huấn họ về đời sống tâm linh – và liên quan “hạt” Lời Chúa.
Chúa Giêsu đưa ra bốn loại hạt biểu thị cho bốn loại người: Thứ nhất là loại hạt rơi xuống VỆ ĐƯỜNG và bị chim chóc ăn mất; thứ hai là loại hạt rơi vào vùng SỎI ĐÁ và bị cháy khô khi nắng lên vì thiếu đất; thứ ba là loại hạt rơi vào BỤI GAI và bị chết nghẹt vì bị gai mọc đè lên; thứ tư là loại hạt rơi vào ĐẤT TỐT và đơm hoa kết trái – gấp trăm, gấp chục.
Rồi Ngài nói: “Ai có tai thì nghe.” (Mt 13:9) Ôi, một câu ngắn gọn mà khiến chúng ta phải suy nghĩ nhiều. Tại sao Đức Giêsu dùng dụ ngôn mà nói? Chính Ngài giải thích: “Bởi vì anh em thì được ơn hiểu biết các mầu nhiệm Nước Trời, còn họ thì không. Ai đã có thì được cho thêm, và sẽ có dư thừa; còn ai không có, thì ngay cái đang có, cũng sẽ bị lấy mất. Bởi thế, nếu Thầy dùng dụ ngôn mà nói với họ, là vì họ nhìn mà không nhìn, nghe mà không nghe không hiểu. Thế là đối với họ đã ứng nghiệm lời sấm của ngôn sứ Isaia, rằng: Các ngươi có lắng tai nghe cũng chẳng hiểu, có trố mắt nhìn cũng chẳng thấy; vì lòng dân này đã ra chai đá: chúng đã bịt tai nhắm mắt, kẻo mắt chúng thấy, tai chúng nghe, và lòng hiểu được mà hoán cải, và rồi Ta sẽ chữa chúng cho lành.” (Mt 13:11-15) Đó là một dạng ung thư – xơ cứng cơ phận nào đó. Linh hồn cũng có thể bị ung thư nếu bị “chai sạn” hoặc xơ cứng. Cứng lòng cũng là tội xúc phạm tới Chúa Thánh Thần, thế nên không đời nào được tha. (x. Mc 3:29; Lc 12:10) Ung thư tâm linh thật đáng sợ vì quá nguy hiểm!
Với các môn đệ, Chúa Giêsu xác định: “Còn anh em, mắt anh em thật có phúc vì được thấy, tai anh em thật có phúc vì được nghe. Quả thế, Thầy bảo thật anh em, nhiều ngôn sứ và nhiều người công chính đã mong mỏi thấy điều anh em đang thấy, mà không được thấy, nghe điều anh em đang nghe, mà không được nghe.” (Mt 13:16-17) Ngài cũng đang nói với tín nhân chúng ta như vậy. Chúng ta không diễm phúc như các tông đồ xưa được giao tiếp với Ngài, nhưng chúng ta lại có một mối phúc khác mà các tông đồ không có: “Phúc thay những người không thấy mà tin!” (Ga 20:29)
Trong các Phúc Âm nhất lãm có khoảng 35 dụ ngôn, có lẽ dụ ngôn Người Gieo Giống khó hiểu nhất. Vì thế, Chúa Giêsu đã phải giải thích: “Hễ ai nghe lời rao giảng Nước Trời mà không hiểu, quỷ dữ đến cướp đi điều đã gieo trong lòng người ấy: đó là kẻ đã được gieo bên vệ đường. Còn kẻ được gieo trên nơi sỏi đá, đó là kẻ nghe Lời và liền vui vẻ đón nhận. Nhưng nó không đâm rễ mà là kẻ nhất thời: khi gặp gian nan hay bị ngược đãi vì Lời, nó vấp ngã ngay. Còn kẻ được gieo vào bụi gai, đó là kẻ nghe Lời, nhưng nỗi lo lắng sự đời, và bả vinh hoa phú quý bóp nghẹt, khiến Lời không sinh hoa kết quả gì. Còn kẻ được gieo trên đất tốt, đó là kẻ nghe Lời và hiểu, tất nhiên sinh hoa kết quả và làm ra, kẻ được gấp trăm, kẻ được sáu chục, kẻ được ba chục.” (Mt 13:19-23) Lời giải thích chính xác và rõ ràng, ai cũng có thể hiểu, và có thể biết mình thuộc loại hạt nào.
Thiết tưởng, đã là tín nhân, có lẽ chúng ta chưa đến nỗi là “hạt rơi xuống vệ đường,” nhưng rất có thể chúng ta là “hạt rơi vào đá sỏi” và “hạt rơi vào bụi gai,” bởi vì chúng ta có nhiều nỗi sợ hãi và lo lắng. Vả lại, đôi khi chúng ta còn ảo tưởng, có vẻ “ngoan ngoãn và hiền lành” khi ở trong nhà thờ, nhưng khi ra ngoài nhà thờ thì… “khác hẳn,” y như các ảo thuật gia có thể biến Chiên thành Cọp. Thực sự rất đáng quan ngại!
Là con người nên chắc hẳn vẫn ảnh hưởng ngoại tại, nghĩa là cũng cần thiết có các nghi thức hoặc nghi lễ, nhưng vấn đề quan trọng là đừng quá câu nệ vào hình thức, chú ý số lượng mà coi thường chất lượng, lấy cái phụ làm cái chính. Nếu cứ gieo những thứ linh tinh thì Chúa cũng nói với chúng ta như nói với dân xưa: “Ta chán ghét những ngày đầu tháng, những đại lễ của các ngươi. Những thứ đó đã trở thành gánh nặng cho Ta, Ta không chịu nổi nữa. Khi các ngươi dang tay cầu nguyện, Ta bịt mắt không nhìn; các ngươi có đọc kinh cho nhiều, Ta cũng chẳng thèm nghe. Vì tay các ngươi đầy những máu.” (Is 1:14-15)
Đời gieo là gieo đời, gieo cả đời với những hạt đời tốt. Khó chứ chẳng dễ, nhưng khó không có nghĩa là không làm được. Có nhiều dạng hạt lép và cũng có nhiều dạng hạt mẩy. Tính từ “mẩy” hoặc “lép” đôi khi còn do chính chúng ta gán ghép cho người khác, chứ chưa chắc tại hạt. Chí Phèo cũng muốn sống tốt mà tại thành kiến của người đời khiến anh ta không thể “ngóc đầu” lên được. Hạt Chí Phèo muốn “mẩy” mà bị người đời làm cho “lép” đấy thôi. Thậm chí còn có những dạng “cùi không sợ lở.” Lỗi tại ai? Lỗi tại tôi bao nhiêu lần cho đủ? Chúng ta có “đấm ngực” thật lòng hay chỉ là công thức?
Tương tự dạng Nhân – Quả, Thánh Phaolô nói: “Ai gieo giống nào thì sẽ gặt giống ấy. Ai theo tính xác thịt mà gieo điều xấu thì sẽ gặt được hậu quả của tính xác thịt là sự hư nát. Còn ai theo Thần Khí mà gieo điều tốt thì sẽ gặt được kết quả của Thần Khí là sự sống đời đời. Khi làm điều thiện, chúng ta đừng nản chí, vì đến mùa chúng ta sẽ được gặt, nếu không sờn lòng.” (Gl 6:7-9) Ước gì mỗi chúng ta đều là “hạt giống gieo vào đất tốt” rồi đơm hoa và kết trái, nhiều hay ít cũng được, miễn sao là có trái tốt – để sinh ích cho chính mình và cho tha nhân.
Lạy Thiên Chúa là Nguồn Mạch mọi sự thánh thiện, xin thúc giục chúng con luôn biết gieo hạt giống tốt và trở thành hạt giống nơi Vườn Nhân Đức để chúng con “được hưởng tình thương Chúa và ơn cứu độ theo lời hứa của Ngài,” (Tv 119:41) “xin cho chúng con được vui hưởng lòng nhân hậu của Ngài và xin củng cố việc tay chúng con làm.” (Tv 90:17) Tất cả xin được vinh danh Ngài. Chúng con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.
Lm. Xuân Hy Vọng
Kính thưa quý cộng đoàn Phụng vụ! Đã là một người nông dân thực thụ thì trước khi xuống giống, họ phải chọn hạt giống tốt, chọn đất tốt để gieo hạt, rồi cần mẫn từng ngày chăm sóc cho đến mùa thu hoạch với kết quả mỹ mãn nhất có thể được.
Tuy nhiên, khi chúng ta nghe đoạn Tin Mừng hôm nay, điều đầu tiên dường như không ai trong chúng ta không khỏi thắc mắc: người gieo hạt giống trong đoạn dụ ngôn không phải là người nông dân chuyên nghiệp, cũng không thể nào là bác nông dân có kinh nghiệm trồng trọt được! Bởi chưng hạt giống tuy nhiều nhưng không rẻ chút nào nên không thể nào gieo rải tuỳ tiện được; thêm nữa, người gieo lúa này sao không gieo vào đất tốt để nắm chắc phần thắng bội phần vào mùa thu hoạch! Và một khi đã biết hạt giống mà gieo trên vệ đường, trên đá sỏi, trong bụi gai thì sẽ không đâm chồi nẩy lộc, sinh hoa kết trái, nhưng vẫn gieo là thế nào!
Đây chỉ là một loạt câu hỏi trong tâm trí của chúng ta khi được nghe hoặc đọc đoạn Tin Mừng này. Chắc chắn lời giải thích dụ ngôn của Chúa Giê-su ở đoạn cuối Tin Mừng quá ư rõ ràng, dễ hiểu hơn mọi cách chú giải khác, cho nên thay vì chúng ta giải thích nữa, thì chúng ta thử nhìn lại thuở ruộng tâm hồn bản thân, và thái độ cũng như tâm thế của ta khi đón nhận hạt giống ra sao.
Như đã nói trên, Thiên Chúa chính là người gieo giống trong đoạn dụ ngôn, và dĩ nhiên Ngài không phải là người nông dân chuyên nghiệp! Tuy vậy, nhờ lí do Ngài không là bác nông dân thực thụ cho nên tất cả mọi ruộng đất, muôn loại đất trồng đều được Ngài gieo hạt mầm. Vì lẽ, hình ảnh mảnh đất chính là tâm hồn chúng ta, chính là cuộc đời, chính là chặng đường đời chúng ta; và hạt giống Ngài gieo không khác hơn là sự sống, ơn sủng, Lời Chúa, ý định, đặc sủng, hồng ân, cơ hội, các giá trị Nước Trời như bình an, công bình, chân lý, thiện hảo, tốt lành…Chính vì thế, Ngài không loại bỏ những thuở ruộng cằn cỗi, khô cháy; Ngài cũng không khước từ những mảnh đất hoang tàn, bị bỏ quên; Ngài càng không chê bai vùng đất chẳng có một chút tiềm năng đơm hoa kết quả. Ngài vẫn gieo, vẫn ban phát, vẫn trao ban tất cả hạt giống cho mọi tâm hồn dẫu như là vệ đường rực nóng vào mùa nắng, dù là sỏi đá trơn nhẵn chen chúc, dù là bụi gai khát cháy, dành giật dinh dưỡng từ khí trời, mưa rơi, “như mưa tuyết từ trời rơi xuống và không trở lên trời nữa, nhưng chúng thấm xuống đất, làm cho đất phì nhiêu, cây cối sinh mầm, cho người gieo có hạt giống, cho người ta có cơm bánh ăn, cũng thế, lời từ miệng Ta phán ra sẽ không trở lại với Ta mà không sinh kết quả, nhưng nó thực hiện ý muốn của Ta, và làm tròn sứ mạng Ta uỷ thác” (Is 55, 10 – 11).
Tạ ơn Chúa vì Ngài không chỉ gieo vào những thuở đất tươi tốt, có tiềm năng đơm hoa kết trái cho vụ mùa thu hoạch, mà Ngài đón nhận hết tất cả các mảnh đất tâm hồn của chúng con! Vì vậy, chúng ta cùng thử nhìn lại tâm hồn, cuộc đời của bản thân, cũng như thái độ, tâm tình hay tâm thế của chúng ta mỗi khi được đón nhận ‘hạt giống’ từ việc Chúa gieo trồng một cách trực tiếp hoặc gián tiếp qua Giáo Hội, qua các thừa tác viên có chức Thánh, qua các biến cố trong đời…! Nhưng trước đó, chúng ta cùng nhau tìm hiểu một câu mà mỗi khi Chúa kết thúc chuyện dụ ngôn đều được thuật lại: “ai có tai thì hãy nghe” (Mt 13, 9). Đây dường như là một lời nhắc nhở không quá dư thừa vì trong thời Cựu ước tiên tri I-sai-ah cũng đã tuyên sấm: “các ngươi có lắng tai nghe cũng chẳng hiểu, có trố mắt nhìn cũng chẳng thấy. Vì lòng dân này đã ra đần độn, chúng đã nặng tai, còn mắt thì chúng nhắm lại, kẻo mắt chúng thấy, tai chúng nghe và lòng hiểu được mà hoán cải, và rồi Ta sẽ chữa lành cho chúng” (Mt 13, 14 – 15; x. Is 6, 9 – 10). Tuy nhiên, nhiều người trong chúng ta khi nghe câu nhắc nhở đại loại thế này thì thường phản hồi: ‘biết rồi khổ lắm nói mãi!’ hoặc ‘bổn cũ nghe mãi chán lắm rồi’, còn có nhiều câu hồi đáp ngây ngô như ‘ai mà chẳng có tai, mà đã có lỗ tai rồi thì nghe là chuyện miễn bàn. Cho nên không cần nhắc thế đâu hic hic’. Đúng thật, khó cho người giảng dạy và cũng không dễ dàng cho thính giả và học viên! Dù vậy, điều mà Chúa nhắc nhở mỗi người chúng ta ở đây là: không chỉ nghe bằng hai chiếc lỗ tai được gắn trên khuôn mặt cho cân, mà mỗi khi nghe thì hãy chú tâm (cho con tim tham gia), lắng đọng tâm hồn, chăm chú nghe hầu lãnh hội – đón nhận – thực hành, chứ không ‘nghe suông, nghe lấy lệ, nghe cho xong, nghe cho có, nghe từ tai này chạy qua tai kia rồi chạy mất không ngày gặp lại’. Hơn nữa, việc chú tâm lắng nghe này dường như nghe dễ dàng, nhưng thật sự lại gian nan, vất vả, cần rèn luyện nỗ lực mãi liên như thể cách diễn đạt “các đau khổ đời này có ghê gớm đến đâu, cũng chẳng thể nào sánh với vinh quang mà Thiên Chúa sẽ mặc khải nơi chúng ta” (x. Rm 8, 18).
Sau cùng, chúng ta tự hỏi và xem xét tâm hồn bản thân đang thuộc loại đất nào, có tâm tình, thái độ nào khi được ‘gieo hạt giống vào lòng’? Phải chăng ‘đất vệ đường’: nghe rao giảng Nước Trời mà không hiểu, không chịu tìm hiểu, không đâm rễ sâu trong lòng, dễ dàng để mất đi (x. Mt 13, 19); hay thuộc dạng ‘đá sỏi’: nghe Lời Chúa và vui vẻ đón nhận, nhưng đòi ‘tốt nghiệp sớm’, không đâm rễ sâu, lại nhất thời nữa, đặc biệt lúc gặp gian nan hoặc bị ngược đãi, bị bắt bớ vì Chúa thì vấp ngã và bỏ cuộc ngay? (x. Mt 13, 20 – 21). Nếu không rơi vào hai trường hợp trên, thì chúng ta có thể đang ở tình trạng ‘bụi gai’ chăng? nghĩa là được nghe Lời Chúa, nưng nỗi lo lắng sự đời, và bả vinh hoa phú quý bóp nghẹt, khiến Lời không sinh hoa kết quả gì (x. Mt 13, 22). Trái lại, loại đất tâm hồn ai cũng trông mong, ai cũng muốn trở thành, chính là thuở đất tốt tươi mầu mỡ, cụ thể: nghe Lời Chúa, hiểu và đón nhận hầu đem ra sống hằng ngày, nên đơm bông kết trái và được thu nhận bội phần khi đến mùa (x. Mt 13, 23).
Giờ đây, chúng con đặt mình trước Chúa mà cầu nguyện: Lạy Chúa, xin cho tâm hồn chúng con luôn trở nên mảnh đất tốt tươi để khi Chúa gieo hạt giống vào lòng, được trổ sinh hoa trái. Cho dẫu dòng đời cứ đổi thay, mọi thứ bị cuốn trôi để lại lo toan, khó khăn thử thách như thể không vượt qua nỗi, thì cho chúng con luôn biết mở rộng tâm tư, có thái độ khiêm nhu, chú tâm lắng nghe, khắc ghi trong lòng, hầu làm lẻ sống đời chúng con.
Tạ ơn Chúa vì không hề chê bỏ
Tâm hồn con dù bé nhỏ mong manh
Dù thuở ruộng đất trồng chẳng tươi xanh
Chúa vẫn gieo, trông thức canh đêm ngày
Mãi vun trồng, hằng tra tay chăm bón
Cho tới khi hạt chồi non mơn mởn
Cây trổ sinh hoa trái, vươn cao lớn
Mùa thu hoạch bội phần, ơn siết bao. Amen!
